• فهرست مقالات Environment

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - تحلیل سیستمی اثرات مثبت و منفی توسعه گردشگری ایران با رویکرد آینده پژوهی
        امین  فرجی ملائی محمد  نعمت پور امید  عشریه
        گسترش صنعت گردشگري علاوه بر ابعاد مثبت می تواند ابعاد منفی بسیاری نیز در زمینه های -اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی در پی داشته باشد. مقاله حاضر با استفاده از روش تحلیل ساختاری، به مرور و تجزیه و تحلیل پژوهش های پیشین و نظرات کارشناسان پرداخته است. هدف اصل چکیده کامل
        گسترش صنعت گردشگري علاوه بر ابعاد مثبت می تواند ابعاد منفی بسیاری نیز در زمینه های -اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی در پی داشته باشد. مقاله حاضر با استفاده از روش تحلیل ساختاری، به مرور و تجزیه و تحلیل پژوهش های پیشین و نظرات کارشناسان پرداخته است. هدف اصلی این مقاله شناسايي و اولويت بندي اثرات مثبت و منفی گردشگری در مقياس ملی و در جریان روند توسعه گردشگری ايران است. این اثرات شامل اثرات اقتصادی (افزایش درآمد، ایجاد اشتغال، افزایش هزینه های زندگی، ایجاد تورم و غیره)، اثرات اجتماعی- فرهنگی (افزایش مشارکت و سرمایه اجتماعی، احیای ارزش های محلی، افزایش شکاف اجتماعی، مصرف گرایی و غیره) و اثرات زیست محیطی (بهبود کیفیت محیط، ترویج معماری سبز، کاهش سطح سرانه های طبیعی، کاهش ظرفیت تحمل فیزیکی و غیره) است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل سیستمی در محیط نرم افزار Micmac استفاده شده است. پژوهش حاضر ضمن ارائه و تنظیم مهم ترین عوامل تأثیرگذار و تأثیرپذیر در ابعاد اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی- فرهنگی، حاکی از آن است که برای رسیدن به یک سیستم پایدار در گردشگری توجه به اثرات منفی تأثیر گذار به ویژه در حوزه زیست محیطی در درجه اول اهمیت قرار دارد و در مرحله دوم می باید بر کاهش اثرات دو وجهی و ریسک به جهت غیرقابل پیش بینی بودن، تمرکز شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - ارائه مدل علی تطبیقی عوامل مؤثر بر رفتارهای حفاظتی زیست¬محیطی مورد مطالعه: گردشگران داخلی و خارجی استان فارس
        محمد حسن صیف احمد رستگار سعید  طالبی مرضیه تاجوران،  
        در سال های اخیر، موضوعات زیست محیطی، توجه روزافزونی در محافل علمی و حتی در سطحی وسیع تر، یعنی سطح جامعه دریافت داشته و بدین ترتیب، محیط زیست نسبت به گذشته، برای افراد بیشتری در جامعه تبدیل به یک موضوع اجتماعی با اهمیت شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر ر چکیده کامل
        در سال های اخیر، موضوعات زیست محیطی، توجه روزافزونی در محافل علمی و حتی در سطحی وسیع تر، یعنی سطح جامعه دریافت داشته و بدین ترتیب، محیط زیست نسبت به گذشته، برای افراد بیشتری در جامعه تبدیل به یک موضوع اجتماعی با اهمیت شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر رفتارهای حفاظتی گردشگران داخلی و خارجی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش حاضر را گردشگران داخلی و خارجی استان فارس تشکیل می دهند. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران برابر با 260 نفر می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده است. ابزار گردآوری داده ها در پژوهش حاضر پرسش نامه می باشد. داده‌های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS پردازش و با استفاده از آماره‌های توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیش ترین تأثیر در گردشگران داخلی مربوط به متغیر رفتارهای حافظ محیط زیست و کم ترین تأثیر مربوط به متغیر انتساب مسئولیت است. همچنین بیش ترین تأثیر در گردشگران خارجی مربوط به متغیر رفتارهای حافظ محیط زیست و کم ترین آن مربوط به متغیر انتساب مسئولیت بر رفتارهای حفاظتی محیط زیست می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - نقش میانجی انگیزه سفر و رفتار مسئولانه در رابطه نگرش زیست‌محیطی با توسعه پایدار بوم¬گردی مورد مطالعه: شهرستان‌های مهدی¬شهر و سمنان
        سمانه پارسا سید حسن کابلی سکینه جعفری
        هدف این پژوهش، بررسی رابطه نگرش زیست‌محیطی و توسعه پایدار بوم گردی با نقش میانجی انگیزه سفر و رفتار مسئولانه بوم‌گردهای شهرستان های مهدی شهر و سمنان بوده است. پژوهش از نظر هدف، کاربردي و با توجه به نحوه گردآوري داده ها از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی محسوب می شود. جامعه چکیده کامل
        هدف این پژوهش، بررسی رابطه نگرش زیست‌محیطی و توسعه پایدار بوم گردی با نقش میانجی انگیزه سفر و رفتار مسئولانه بوم‌گردهای شهرستان های مهدی شهر و سمنان بوده است. پژوهش از نظر هدف، کاربردي و با توجه به نحوه گردآوري داده ها از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی محسوب می شود. جامعه آماری شامل کلیه بوم‌گردهای شهرستان های مهدی شهر و سمنان می باشد. شرکت‌کنندگان 250 نفر از بوم‌گردهای مناطق گردشگری شهرستان های مهدی شهر و سمنان (122 نفر مرد، 128 نفر زن) بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس، انتخاب شدند. همه آن‌ها مقیاس‌های نگرش زیست‌محیطی، انگیزه سفر، رفتار مسئولانه زیست محیطی و توسعه پایدار اکوتوریسم را تکمیل کردند. داده‌ها با مدل تحلیل مسیر با استفاده از نرم‌افزار لیزرل تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد که نگرش زیست‌محیطی بر توسعه پایدار بوم گردی اثر مستقیم ندارد. نگرش زیست‌محیطی دارای اثر مثبت و معناداری بر انگیزه سفر و رفتار مسئولانه زیست محیطی است. نگرش زیست‌محیطی با میانجی انگیزه سفر اثر غیرمستقیم، مثبت و معناداری بر توسعه بوم گردی ایفا می کند. همچنین نگرش زیست‌محیطی با میانجی گری رفتار مسئولانه زیست محیطی اثر غیرمستقیم، مثبت و معناداری بر توسعه پایدار بوم گردی دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - مدل زنجيره تأمين سبز جهت بهبود توسعه پايدار محيط زيست با رويکرد کيفي مبتني بر نظريه داده‌بنياد
        زهرا دلشاد مژده ربانی حسن دهقان دهنوی
        صنعت گردشگري به عنوان يكي از ده صنعت برتر جهان در چرخه اقتصادي نقش بسزايي را ايفا مي‌كند و يكي از بخش‌هاي مهم توليد درآمد و ارزآوري است. هدف از پژوهش حاضر اين است که با استفاده از روش کيفي نظريه‌پردازي تئوري داده‌بنياد به شناسايي و تدوين الگوي مفهومي مديريت زنجيره تأمين چکیده کامل
        صنعت گردشگري به عنوان يكي از ده صنعت برتر جهان در چرخه اقتصادي نقش بسزايي را ايفا مي‌كند و يكي از بخش‌هاي مهم توليد درآمد و ارزآوري است. هدف از پژوهش حاضر اين است که با استفاده از روش کيفي نظريه‌پردازي تئوري داده‌بنياد به شناسايي و تدوين الگوي مفهومي مديريت زنجيره تأمين سبز در صنعت گردشگری استان فارس بپردازد. روش گردآوري داده‌ها، مطالعه اسناد و مصاحبه با 20 نفر از خبرگان آگاه از موضوع مورد بحث، با بکارگيري روش نمونه‌گيري نظری است. روايي اين پژوهش توسط مصاحبه‌شوندگان و سپس اساتيد متخصص مورد بررسي قرار گرفت و تأييد گرديد. براي تحليل داده‌ها از روش مقايسه مداوم در طي سه مرحله کدگذاري باز، محوري، انتخابي استفاده شده است که براساس آن مدل کيفي پژوهش طراحي گرديد. نتايج پژوهش حاضر، نشان‌دهنده استخراج 120 کد يا مفهوم اوليه از مصاحبه‌ها و 21 معيار محوری است که در قالب مدل پارادايمي با نرم¬افزار مکس‌کیودا شامل شرايط علّي (طراحي فرايندهاي سبز، مشتريان و ساير نهادهاي بيروني، نوآوري سبز)، شرايط زمينه‌اي (محرک‌هاي تهيه مواد سبز، پياده‌سازي نظام مديريت پسماند، افکار مالي و هزينه‌اي سازمان)، شرايط مداخله‌گر (رويکردهاي مديريت محيط زيستي، ريسک‌هاي زنجيره تأمين سبز، قابليت‌هاي تأمين کنندگان سبز، مديريت منابع انساني)، پديده محوري (بهبود عملکرد محيط زيستي، عوامل اقتصادي، عملکرد عملياتي)، راهبردها (حوزه مديريت، تکنولوژي، اقتصاد، سياستگذاري)، پيامدها (توانمندسازهاي زنجيره تأمين سبز، بهبود اعتبار، نهادينه شدن تجهيزات تکنولوژي و دانش فني، مديريت و بهينه‌سازي مصرف انرژي) قرار گرفت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - رابطه فرهنگ همکاری با عملکرد خلاقانه کارکنان سازمان های گردشگری و هتلداری
        مجید سارانی علی‌اکبر  امین بیدختی سکینه جعفری
        امروزه کلید موفقیت سازمان های گردشگری و هتلداری در عرصه رقابتی، ارائه محصولات و خدمات خلاقانه با توجه به نیازهای مختلف مشتریان می‌باشد. ازآنجاکه خلاقیت کارکنان موجب مزایای رقابتی برای سازمان ها می گردد، سازمان ها باید بکوشند خلاقیت کارکنان خود را برای به دست آوردن مزیت چکیده کامل
        امروزه کلید موفقیت سازمان های گردشگری و هتلداری در عرصه رقابتی، ارائه محصولات و خدمات خلاقانه با توجه به نیازهای مختلف مشتریان می‌باشد. ازآنجاکه خلاقیت کارکنان موجب مزایای رقابتی برای سازمان ها می گردد، سازمان ها باید بکوشند خلاقیت کارکنان خود را برای به دست آوردن مزیت رقابتی افزایش دهند. هدف این پژوهش، بررسی رابطه فرهنگ همکاری با عملکرد خلاقانه سازمان های گردشگری و هتلداری، در هتل های دو، سه و چهار ستارة شهر یزد بوده است. پژوهش حاضر با توجه به هدف، کاربردی و از نوع پژوهش های توصیفی همبستگی محسوب می‌شود. جامعه آماري پژوهش شامل تمام سرپرستان و کارکنان هتل های دو، سه و چهار ستاره شهر یزد می باشد. شرکت‌کنندگان پژوهش 172 نفر از سرپرستان و کارکنان بودند که با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفی- طبقه ای انتخاب شدند. پرسشنامه های فرهنگ همکاری، محیط کار و عملکرد خلاقانه مورد استفاده قرار گرفت. داده‌ها با مدل تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار لیزرل تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که فرهنگ همکاری بر عملکرد خلاقانه کارکنان اثر مستقیم و معناداری دارد؛ فرهنگ همکاری با میانجی گری عدالت رویه اثر غیر مستقیم و معناداری بر عملکرد خلاقانه کارکنان ندارد؛ فرهنگ همکاری با میانجی گری تسهیم دانش اثر غیر مستقیم و معناداری بر عملکرد خلاقانه کارکنان دارد؛ فرهنگ همکاری با میانجی گری انگیزه اثر غیر مستقیم و معناداری بر عملکرد خلاقانه کارکنان دارد. همچنین، فرهنگ همکاری با میانجی گری ارتقاء اثر غیر مستقیم و معناداری بر عملکرد خلاقانه کارکنان دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - عوامل مؤثر بر رفتارطبیعت‏گردی دانشجویان دانشگاه‌های تهران و علم و فرهنگ
        بهرام نکوئی صدری سمانه توسلی احمد پوراحمد فاطمه فهرست
        این پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر رفتارهای دانشجویان می‌پردازد و این که چه عواملی و به چه میزان بر رفتارهای طبیعت‌گردی دانشجویان تأثیر می‌گذارد. جامعه آماری هدف، دانشجویان دو دانشگاه تهران و علم و فرهنگ در دو دسته از رشته‌های مرتبط با طبیعت‌گردی و رشته‌های غیرمرتبط با طب چکیده کامل
        این پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر رفتارهای دانشجویان می‌پردازد و این که چه عواملی و به چه میزان بر رفتارهای طبیعت‌گردی دانشجویان تأثیر می‌گذارد. جامعه آماری هدف، دانشجویان دو دانشگاه تهران و علم و فرهنگ در دو دسته از رشته‌های مرتبط با طبیعت‌گردی و رشته‌های غیرمرتبط با طبیعت‌گردی بوده‌، که با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه انجام گرفته است.حجم نمونه در این پژوهش با استفاده از فرمول کوکران در جامعه محدود 320 نفر در نظر گرفته شد که با رعایت سهم برابر نسبت به تعداد دانشجویان، در هر دو دانشگاه، نیمی از پرسشنامه‌ها توسط دانشجویان رشته‌های مرتبط با طبیعت‌گردی و نیم دیگر توسط دانشجویان رشته‌های غیرمرتبط پاسخ داده شد. روش نمونه‌گیری به صورت احتمالی و به صورت تصادفی سیستماتیک بوده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که رفتارهای طبیعت‌گردی در بین دانشجویان دختر و پسر و همچنین در بین دانشجویان رشته‌ها‌ی مرتبط و غیرمرتبط با طبیعت‌گردی تفاوت معنی‌داری دارد. همچنین بین دانش، نگرش و فعالیت در انجمن و کانون حمایت از محیط‌زیست با رفتارهای طبیعت‌گردی نیز رابطه‌مثبت و معنی‌داری وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - پیامدهای اجتماعی، پیامدهای فرهنگی، پیامدهای زیست محیطی، دربند، درکه
        علی اصغر سعیدی زهرا فرضی زاده سهیلا تاسا
        هدف این پژوهش، مطالعه پیامدهای اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی توسعه گردشگری از دید جامعه میزبان در محلات دربند و درکه شهر تهران با روش کیفی است. افراد مورد مطالعه که 18 نفر از ساکنان بومی، صاحبان واحدهای پذیرائی و مسئولان محلی بودند، با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. چکیده کامل
        هدف این پژوهش، مطالعه پیامدهای اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی توسعه گردشگری از دید جامعه میزبان در محلات دربند و درکه شهر تهران با روش کیفی است. افراد مورد مطالعه که 18 نفر از ساکنان بومی، صاحبان واحدهای پذیرائی و مسئولان محلی بودند، با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از مصاحبه نیمه ساختار یافته، مشاهده مشارکتی و غیرمشارکتی و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. با تحلیل داده ها، 167 مفهوم، 17 مقوله فرعی و 4 مقوله اصلی به دست آمد. به علت شباهت محلات مورد مطالعه به لحاظ موقعیت جغرافیایی و جاذبه های موجود، توسعه گردشگری در این نواحی، پیامدهای شبیه به هم با اندکی تفاوت بر جای گذاشته است. در حوزه اقتصادی، گردشگری موجب افزایش درآمد، اشتغال زایی، تغییر منبع معیشت، درآمدهای کاذب پارکبانان و سودجویی برخی صاحبان رستوران ها از گردشگران خارجی شده است. گسترش تعاملات اجتماعی، شیوع برخی ناهنجاری های اجتماعی، مهاجرپذیری و ازدحام و شلوغی نیز از پیامدهای اجتماعی هستند. از نظر فرهنگی نیز به گسترش تبادلات فرهنگی و یادگیری زبان انگلیسی کمک شده و تا حدودی تضاد فرهنگی بین جوامع میزبان و مهمان پدید آمده است. آلودگی های زیست‌محیطی، لطمه به پوشش گیاهی و حیات وحش، تغییرات کالبدی، تغییر کاربری اراضی، تلاش برای گسترش و ارتقاء رستوران‌ها نیز در زمره پیامدهای زیست‌محیطی قرار می گیرند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - سنجش عوامل مؤثر بر نگرش و گرایش فعالان گردشگری به گردشگری سبز
        مصطفی محمودی بهار  بیشمی
        بحران‌های‌ محیط‌زیستی و نابودی منابع طبیعی اساسی‌ترین مشکلات صنعت گردشگری به شمار می‌آیند. مواجهه با این‌گونه معضلات به تلاش جمعی برای تغییر در نیازها و رفتارهای گردشگران و عرضه‌ نمودن محصولات و خدمات سبز نیاز دارد. فعالان گردشگری به‌دلیل نقشی که در جهت‌دهی به سبک‌ها و چکیده کامل
        بحران‌های‌ محیط‌زیستی و نابودی منابع طبیعی اساسی‌ترین مشکلات صنعت گردشگری به شمار می‌آیند. مواجهه با این‌گونه معضلات به تلاش جمعی برای تغییر در نیازها و رفتارهای گردشگران و عرضه‌ نمودن محصولات و خدمات سبز نیاز دارد. فعالان گردشگری به‌دلیل نقشی که در جهت‌دهی به سبک‌ها و رفتارهای خاص سفر دارند می‌توانند تمایل بازار را به رفتارهای سازگاربامحیط‌زیست و پایدار هدایت کنند. از‌این‌رو مطالعه و شناسایی عوامل تأثیرگذار بر نگرش و گرایش آنان موجب جلب مشارکت سایر ذینفعان صنعت به سمت گردشگری سبز خواهد شد. نوع این پژوهش توسعه‌ای/کاربردی و توصیفی/پیمایشی بوده و جمع‌آوري داده‌ها بر اساس پرسشنامه‌اي متشکل از 31 سؤال و انتخاب هدفمند 102 نمونه از فعالان صنعت گردشگری انجام پذیرفت. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها هم با استفاده از روش الگوسازي معادلات ساختاري در دو بخش: ۱) الگوي اندازه‌گيري جهت بررسي ويژگي فني پرسشنامه و ۲) بخش ساختاري جهت بررسي فرضيه‌هاي پژوهش، انجام شد. يافته‌هاي پژوهش از تأثير مثبت و مستقیم متغیر دین‌داری بر جمع‌گرایی و تأثیر غیرمستقیم آن بر سایر متغیرهای پژوهش حکایت داشتند. همچنین بر مبناي یافته‌های پژوهش، میان جمع‌گرایی با دغدغه محیط‌زیستی، دانش محیط‌زیستی با گرایش به گردشگری سبز، دغدغه محیط‌زیستی بر نگرش به گردشگری سبز ارتباط وجود داشت اما میان دین‌داری با دانش محیط‌زیستی و دانش محیط‌زیستی با دغدغه محیط‌زیستی ارتباط معناداری مشاهده نشد. بر اساس نتایج این پژوهش توصیه می‌شود تا بعضی دروس درباره نحوه حفاظت از محیط‌زیست هنگام سفر، به تمام رده‌های تحصیلی اضافه گردد. پرونده مقاله