خرید سوغات، نه تنها یادگار تجربۀ سفر برای گردشگر است؛ بلکه خود یک جاذبۀ گردشگری است. همچنین بخش قابل ملاحظه ای از گردش مالی صنعت گردشگری را خرید سوغات در برمی گیرد. بنابراین از نظر تولیدکنندگان، بازاریابان و عمده‌فروشان و خرده‌فروشان سوغات، شناخت بازار حایز اهمیت است. ب چکیده کامل
خرید سوغات، نه تنها یادگار تجربۀ سفر برای گردشگر است؛ بلکه خود یک جاذبۀ گردشگری است. همچنین بخش قابل ملاحظه ای از گردش مالی صنعت گردشگری را خرید سوغات در برمی گیرد. بنابراین از نظر تولیدکنندگان، بازاریابان و عمده‌فروشان و خرده‌فروشان سوغات، شناخت بازار حایز اهمیت است. با این وجود، تحقیقات قابل اعتنایی در زمینۀ رفتار خرید سوغات مسافران در ایران انجام نشده است. مشهد با وجود خیل عظیم گردشگرانِ سالانه و طیف متنوعی از سوغات، مورد مناسبی برای بررسی است. این مقاله در صدد برآمد روشن کند که زائران این شهر چه کالاهایی می خرند و چه عواملی رفتار خرید آن ها را شکل می دهد. به این منظور داده های یک پیمایش که در سال های 89 و 90 از زائران شهر مشهد گردآوری شده، تحلیل ثانویه گردید. بر اساس این که چه کالاهایی در سبد خرید زائران غالب است، چهار نوع رفتار خرید سوغات در میان زائران مشاهده شد: خرید نشانه های فرهنگی، خرید خوراکی محلی، خرید لباس و زیورآلات و نشانه های فرهنگی (توأم)، بدون خرید. شایعترین رفتار خرید، خرید لباس و زیورآلات و نشانه فرهنگی (توأم) و نشانههای فرهنگی بود. ضمن اینکه نتایج رگرسیون لجستیک نشان داد که رفتار خرید سوغات در نمونۀ مورد بررسی تحت تأثیر سن، محل سکونت (شهر)، کنش غالب در سفر (زیارتی صرف بودن)، نحوۀ سفر (داشتن یا نداشتن همراه) و همچنین دفعات سفر قرار گرفته است. متغیرهای مزبور 23 درصد واریانس رفتار خرید سوغات را پیش بینی کردند.
پرونده مقاله
هرچند زیارت بیشتر با عنوان کنشی مذهبی شناخته می‌شود اما ماهیت فرهنگی اجتماعی قابل توجهی دارد که شناخت آن مستلزم اتخاذ رویکردهای روشی ژرفانگر کیفی است. سنخشناسی سبکهای زیارتی در بین گروههای مختلف اجتماعی همچون جوانان ازجمله پرسشهایی است که با چنین رویکردی قابل طرح و چکیده کامل
هرچند زیارت بیشتر با عنوان کنشی مذهبی شناخته می‌شود اما ماهیت فرهنگی اجتماعی قابل توجهی دارد که شناخت آن مستلزم اتخاذ رویکردهای روشی ژرفانگر کیفی است. سنخشناسی سبکهای زیارتی در بین گروههای مختلف اجتماعی همچون جوانان ازجمله پرسشهایی است که با چنین رویکردی قابل طرح و پاسخیابی هستند. بر این اساس در مطالعه حاضر برای یافتن انواع سبکهای زیارتی جوانان، ده نمونه هدفمند از بین جوانان بیست تا سی ساله در شهر مشهد انتخاب شدند. مصاحبهها به صورت نیمهساختیافته اجرا و مبتنی بر روش تحلیل مضمون، کدگذاری باز و محوری انجام شد. دستاورد اصلی این پژوهش صورتبندی چهار سبک زیارتی در قالب نمونه آرمانی وبر شامل سبک دروننگرانه، سنتمدارانه، عملگرایانه و تفرجگرایانه است. هریک از این تیپهای زیارتی در سه مرحله ظهور پیدا میکنند: مرحله مقدمات و الزامات، مرحله اجرایی و مرحله نتایج و دستاوردها. چهار مفهوم محوری که خود حاصل انتزاع مضامین مختص هر مرحله هستند، وظیفه نمایاندن ماهیت هر یک از سبکهای زیارتی را برعهده میگیرند. معنویت (در دو سطح ناسوتی و لاهوتی) مفهوم محوری سبک دروننگرانه محسوب میگردد. زیارت سنتمدارانه با مناسک تعریف می‌شود، حاجت نماینگر روح حاکم بر زیارت عملگرایانه است و فراغت را میتوان وجه اصلی زیارت تفرجگرایانه به حساب آورد.
پرونده مقاله
«سفر زیارتی اربعین» به شکل پیاده، در باور مذهبی ایرانیان جایگاه برجسته‌ای دارد. زائر پیاده اربعین برای این سفر با چالش‌های متعددی روبرو است که در صورت حل آن‌ها، تصمیم به این سفر ميگيرد. این نوشتار به چالش‌های تصمیم‌گیری زائر پیاده ایرانی در سفر اربعین و شیوه حل مسئله ت چکیده کامل
«سفر زیارتی اربعین» به شکل پیاده، در باور مذهبی ایرانیان جایگاه برجسته‌ای دارد. زائر پیاده اربعین برای این سفر با چالش‌های متعددی روبرو است که در صورت حل آن‌ها، تصمیم به این سفر ميگيرد. این نوشتار به چالش‌های تصمیم‌گیری زائر پیاده ایرانی در سفر اربعین و شیوه حل مسئله توسط او پرداخته است. روش مورد استفاده، برای گردآوری دادهها «مردم‌نگاری» و برای تحلیل دادهها، گام‌های مورد استفاده در روش «رویش نظریه» است. در پژوهش حاضر با 39 زائر پیاده اربعین 1397 ه.ش. در مسیر پیاده‌روی مصاحبه شده است. چالش‌های تصمیم‌گیری در یک مقوله مرکزی «چالش فقدان مقتضیات و وجود موانع» خلاصه می‌شود. آن دسته از چالش‌هایی که زیر عنوان «چالش فقدان مقتضیات» جای میگیرند: «تأمین هزینه سفر»، «توانایی پیاده‌روی»، «یافتن همسفر مناسب»، «فراهم کردن وقت مناسب برای سفر»، «امکان دستیابی به مقصود»، «امکانات سفر پیاده ازجمله وسایل نقلیه، اسکان، تغذیه، بهداشت» و «آشنایی به راه و مقصد» است. مقوله‌های عمده زیرمجموعه «چالش وجود موانع» عبارت‌اند از: «ممانعت کنشگرانی مانند دولت، کارفرما، مراکز آموزشی، همسر و والدین»، «تزاحم‌های ناشی از: تعهد شغلی، تعهد نگهداری از فرزندان و فشار اجتماعی تولیدشده از سوی هم‌وطنان و تعهد به آن‌ها» و «احساس ناامنی».
پرونده مقاله
این پژوهش با هدف بررسی گونههای اقامتی گردشگران در شهر مشهد انجام شده است. روش پژوهش پیمایش و ابزار مورد استفاده برای جمعآوری دادهها پرسشنامه محققساخته و جامعه آماری تحقیق، گردشگران و زائران بومی شهر مشهد در فصل زمستان سال 1397 بوده است. در این پژوهش به منظور گونهش چکیده کامل
این پژوهش با هدف بررسی گونههای اقامتی گردشگران در شهر مشهد انجام شده است. روش پژوهش پیمایش و ابزار مورد استفاده برای جمعآوری دادهها پرسشنامه محققساخته و جامعه آماری تحقیق، گردشگران و زائران بومی شهر مشهد در فصل زمستان سال 1397 بوده است. در این پژوهش به منظور گونهشناسی مراکز اقامتی به دو شیوه گونهشناسی کيفی و تاکسونومی عمل شده است. مبنای گونهشناسی کيفی مراکز اقامتی، هزینه و درجه مرغوبيت محل اقامت است و در شیوه گونهشناسی کمـّی يا تاکسونومی از تحلیل خوشهای دو مرحلهای استفاده شده است. یافتههای تحقیق نشان داد که اکثریت (97 درصد) گردشگران شهر مشهد جزو گردشگران وفادار محسوب میشوند که بارها به مشهد سفر کردهاند. شیوه سفر گردشگران با معيار فردی ـ جمعی، عمدتا به صورت جمعی (81 درصد) و با معيار نهادی ـ خودگردان، عمدتا به صورت خودگردان (68 درصد) است. بر مبنای متغیرهای جمعیتشناختی و ویژگیهای سفر گردشگران، سه گونه زائران کمسفر غیرمنفرد (37 درصد)، زائران پرهزینه کوتاهسفر (36 درصد)، گردشگران کمهزینه کثیرالسفر (26 درصد) شناسایی گردید. براساس يافتههای اين پژوهش گونه زائر کمسفر غیرمنفرد در مهمانپذیر، خانه کرایهای، هتل و هتلآپارتمان درجه سه اقامت داشتهاند. گونه زائر پرهزینه کوتاهسفر در هتل و هتل آپارتمان و مهمانپذیر با درجه بالا و گونه گردشگر کثیرالسفر کمهزینه، در خانه اقوام یا خانه شخصی اقامت نمودهاند.
پرونده مقاله
به رغم قدمت سنت زیارت در جامعه ایرانی و شیعی، در دو دهه اخیر با رونق گردشگری، زیارت و سفرهای مذهبی افزایش چشمگیری یافت. همزمان پژوهش های پرشماری نیز درباره ابعاد مختلف سفرهای زیارتی انجام شد. این مطالعات هم از زاویه مدیریتی به مقاصد زیارتی پرداخته اند و هم تجربه زیارت ر چکیده کامل
به رغم قدمت سنت زیارت در جامعه ایرانی و شیعی، در دو دهه اخیر با رونق گردشگری، زیارت و سفرهای مذهبی افزایش چشمگیری یافت. همزمان پژوهش های پرشماری نیز درباره ابعاد مختلف سفرهای زیارتی انجام شد. این مطالعات هم از زاویه مدیریتی به مقاصد زیارتی پرداخته اند و هم تجربه زیارت را بررسی کرده اند. اگرچه در دنیای پژوهش های منتشرشده انگلیسی زبان، چندین پژوهش مروری انجام شده است، اما در فضای پژوهشی ایرانی فارسی زبان، با وجود انباشت یافته ها، چنین مقالاتی به چشم نمی خورد و مرور و جمع بندی پژوهش های انجام شده در زمینه زیارت و گردشگری مذهبی در ایران صورت نگرفته است. از این رو پژوهش حاضر در صدد است ویژگی های صوری و محتوایی مقالات علمی-پژوهشی فارسی زبان را در زمینه زیارت و گردشگری مذهبی بررسی، و شکاف های تحقیقاتی را شناسایی کند. به این منظور مقالات منتشرشده در نشریات فارسی زبان مصوب علمی-پژوهشی وزارت علوم در بازه 1382-1400 به روش مرور نظام مند و با تکنیک تحلیل مضمون بررسی شد. سپس مشخصات مقالات از لحاظ: توزیع زمانی، فراوانی، پراکنش جغرافیایی، مشخصات نویسندگان از لحاظ: جنسیت، فراوانی و حوزه مطالعاتی، و مشخصات روش شناختی مقالات از لحاظ: روش تحقیق، منبع داده ها، ابزار گردآوری داده ها، واحد مشاهده، شیوه نمونه گیری، آزمونهای آماری احصا و توصیف شد. سپس محتوای مقالات بر حسب ارتباط با نظام های جامعوی پارسونزی طبقه بندی شدند و ابعاد بررسی ها، حوزه های پرکار و کم کار و شکاف های پژوهشی در مطالعات زیارت و گردشگری مذهبی در ایران شناسایی و معرفی شد تا ایده ها و مسیرهایی برای تحقیقات جدید و توسعه دانش در این حوزه فراهم آید.
پرونده مقاله
