تبیین مؤلفه¬های اجتماعی، فرهنگی مؤثر بر گردشگری خلاق از دیدگاه گردشگران (محور زاینده¬رود اصفهان)
محورهای موضوعی : مطالعات اجتماعی و گردشگری، جامعه شناسی گردشگریفائزه محقق 1 , مسعود تقوایی 2 * , نگین صادقی 3
1 - دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران.
2 - استاد تمام جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی،دانشگاه اصفهان، ایران.
3 - استادیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران.
کلید واژه: گردشگری, گردشگری خلاق, زاینده‌رود, اصفهان,
چکیده مقاله :
گردشگری خلاق نوعی گردشگری فرهنگی است که با تمرکز بر توسعه مهارت ها در حال ظهور است. از این رو میراث های فرهنگی، آیین ها و صنایع دستی می توانند به گونه ای ایجاد شوند تا نقش تعاملی تری بین بازدیدکنندگان و جمعیت محلی ایجاد شود. توسعه گردشگری خلاق اجتماعی، فرهنگی اصفهان خصوصاً برای محور زاینده‌رود، با توجه به خشکسالی های پیاپی و کاهش جمعیت گردشگران، بسیار ضروری است. هدف از انجام پژوهش شناسایی و اولویت بندی مؤلفه های اجتماعی، فرهنگی گردشگری خلاق از دیدگاه گردشگران در محور زاینده رود است. روش انجام پژوهش توصیفی، تحلیلی و پیمایشی است. به‌منظور تحلیل یافته‌ها از تحلیل عاملی تأییدی در نرم افزار آموس استفاده شده است. نتایج حاصل نشان می دهد بین عوامل اجتماعی و فرهنگی، عوامل فرهنگی در گردشگری خلاق محور زاینده رود در اولویت می باشد و فراهم سازی فرهنگ بومی با تأکید بر رویکردهای اجتماعی و فرهنگی در جذب گردشگر محور زاینده رود حتی در زمان خشکی مؤثر خواهد بود. با کاهش جذابیت رودخانه در زمان های خشکسالی، یادمان ها و میراث های فرهنگی می تواند سبب جذب گردشگران گردد. در نهایت با استفاده از ماتریس سوآت کمی به تدوین و اولویت بندی استراتژی های گردشگری خلاق فرهنگی محور زاینده رود پرداخته شده است و استراتژی «فضاسازی و رویدادسازی بر اساس پتانسیل های فرهنگی اصفهان در محور زاینده رود به منظور جذب گردشگر در فصول کم بازدید و دوره خشکی رودخانه» با کسب امتیاز 48/10، جهت توسعه گردشگری خلاق اجتماعی- فرهنگی محور زاینده رود در اولویت است.
Creative tourism is a type of emerging cultural tourism that focuses on skill development. Accordingly, cultural heritage, rituals, and handicrafts can be presented in such a way as to provide more interactions between visitors and the local population. In this regard, due to successive droughts in Isfahan city and thus the decreasing number of visiting tourists, it appears necessary to develop creative sociocultural tourism in the city, especially with regard to the Zayandehrood site. Therefore, this study sought to identify and prioritize socio-cultural factors involved in creative tourism from the perspective of the tourists who visited Zayandehrood using a descriptive-analytic and survey-based method. To this end, confirmatory factor analysis was used to analyze the collected data using the Amos software. The results indicated that among socio-cultural factors, it was the cultural ones that had the priority in creative tourism of Zayandehrood. Therefore, it could be argued that introducing the indigenous culture of the Zayandehrood area will be effective in attracting tourists even during the drought. Finally, Zayandehrood-based creative cultural tourism strategies were developed using the QSPM matrix, according to which "creating an atmosphere and organizing events based on the cultural capacities of Isfahan with an emphasis on Zayandehrood" turned out to be the prioritized strategy, with its score being 10.48.
تقوایی، مسعود؛ جوزی خمسلویی، علی. (1397). رویکردهای خلاق در توسعه پایدار گردشگری شهری، چاپ اول. اصفهان: نگارخانه.
تقوایی، مسعود؛ کیومرثی، حسین.(1391). کاربرد تکنیک ها و مدل ها در برنامه ریزی و مدیریت توریسم، چاپ اول.اصفهان: انتشارات معظمی.
مهدیان بهنمیری، معصومه؛ تقوایی، مسعود. (1400). «واکاوی پیشران‌های کلیدی مؤثر بر توسعۀ گردشگری خلاق با رویکرد آینده‌پژوهی، مورد پژوهش: استان گلستان». نشریه پژوهش ¬های جغرافیایی انسانی. انتشار آنلاین.
حسینی ابری، حسن .(1379). زاینده‌رود از سرچشمه تا مرداب. اصفهان: گل‌ها.
عمرانی، مرتضی. (1384). در جستجوی هویت شهری اصفهان. تهران: انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی.
قنبری، یوسف، رحیمی، راضیه، برقی، حمید.(1400). «تأثیر عوامل محیطی - رفتاری بر تحقق گردشگری خلاق در روستاهای هدف گردشگری استان اصفهان». نشریه علمی جغرافیا و برنامه ریزی،شماره25(75) : 205-193.
بسحاق، محمدرضا.(1394). مدل¬سازی معادلات ساختاری Amos22 . تهران: جامعه شناسان.
Ageeva, E., & Foroudi, P. (2019). Tourists' destination image through regional tourism: From supply and demand sides perspectives. Journal of Business Research, 101, 334-348.
Barbieri, C., & Mahoney, E. (2010). Cultural tourism behaviour and preferences among the live‐performing arts audience: an application of the univorous–omnivorous framework. International Journal of Tourism Research, 12(5), 481-496.
Chen, Z., Chen, X., & Mak, B. (2021). The hybrid discourse on creative tourism: illuminating the value creation process. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research.
Chhetri, R. K. (2018). Tourism and security in Nepal. Journal of Tourism & Adventure, 1(1), 32-47.
Duxbury, N., Bakas, F. E., Vinagre de Castro, T., & Silva, S. (2021). Creative Tourism Development Models towards Sustainable and Regenerative Tourism. Sustainability, 13(1), 2.
through creative tourism. Interactions, co-operation, competitiveness and economic development. In 2010 RESER Conference papers. Gothenburg, Sweden (Vol. 30).
Guerreiro, M. M., Henriques, C., & Mendes, J. (2019). Cultural and creative tourism: The case of ‘celebrations’ in the Algarve Region. Journal of Spatial and Organizational Dynamics, 7(4), 320-338.
Huhmarniemi, M., Kugapi, O., Miettinen, S., & Laivamaa, L. (2021). Sustainable future for creative tourism in Lapland. In Creative Tourism: Activating Cultural Resources and Engaging Creative Travellers (pp. 239-253). CABI.
Li, P. Q., & Kovacs, J. F. (2021). Creative tourism and creative spaces in China. Leisure Studies, 1-18.
Lopes, C., Leitão, J., & Gallego, J. R. (2022). Place-Linked Products and Creative Tourism in Iberian Regions. In Tourism Entrepreneurship in Portugal and Spain (pp. 137-179). Springer, Cham.
Morgan, N., & Pritchard, A. (2012). Advertising in tourism and leisure. Routledge.
Moscardo, G. (2014). Social capital, trust and tourism development. In Trust, tourism development and planning (pp. 78-99). Routledge.
Nunkoo, R., & Gursoy, D. (2016). Rethinking the role of power and trust in tourism planning. Journal of Hospitality Marketing & Management, 25(4), 512-522.
Pimenta, C. A. M., Ribeiro, J. C., & Remoaldo, P. C. (2021). The relationship between creative tourism and local development: a bibliometric approach for the period 2009-2019. Tourism & Management Studies, 17(1), 5-18.
Richards, G. (2006). The festivalization of society or the socialization of festivals? The case of Catalunya. In Cultural tourism (pp. 268-291). Routledge.
Richards, G. (2010). Creative tourism and cultural events. In 2nd Forum on UNESCO Creative Cities Network Icheon, Republic of Korea (Vol. 21).
Richards, G. (2010). EUROTEX: Trans-national Partnership Linking Crafts and Tourism. Joining Forces-Collaborative Processes for Sustainable and Competitive Tourism. UNWTO: Madrid, 83-89.
Richards, G. (2011). Creativity and tourism: The state of the art. Annals of tourism research, 38(4), 1225-
Richards, G. (2018). Cultural tourism: A review of recent research and trends. Journal of Hospitality and Tourism Management, 36, 12-21.
Richards, G. (2020). Designing creative places: The role of creative tourism. Annals of tourism research, 85, 102922.
Richards, G. (2021). Making places through creative tourism?. In Cultural Sustainability, Tourism and Development (pp. 36-48). Routledge.
Richards, G. (2021). The Value of Event Networks and Platforms: Evidence from a Multiannual Cultural Program. Event Management, 25(1), 85-97.
Richards, G., & Palmer, R. (2010). Why cities need to be eventful.
Richards, G., & Raymond, C. (2000). Creative tourism. ATLAS news, 23(8), 16-20.
Richards, G., & Russo, A. P. (2016). 15. Synthesis and Conclusions: Towards a New Geography of Tourism? In Reinventing the Local in Tourism (pp. 251-266). Channel View Publications.
Roy, H., Hall, C. M., & Ballantine, P. W. (2017). Trust in local food networks: The role of trust among tourism stakeholders and their impacts in purchasing decisions. Journal of Destination Marketing & Management, 6(4), 309-317.
Sarantou, M., Kugapi, O., & Huhmarniemi, M. (2021). Context mapping for creative tourism. Annals of Tourism Research, 86, 103064.
Scott, N., Green, C., & Fairley, S. (2016). Investigation of the use of eye tracking to examine tourism advertising effectiveness. Current Issues in Tourism, 19(7), 634-642.
Sedita, S. R. (2008). Interpersonal and inter‐organizational networks in the performing arts: The case of project‐based organizations in the live music industry. Industry and Innovation, 15(5), 493-511.
Thosuwonchinda, V. (2017). Food activity uniqueness for creative tourism development: a case study Chiang Mai, Thailand.
Yang, X., Dong, L., & Li, C. (2019). Microclimate tourism and microclimate tourism security and safety in China. Tourism Management, 74, 110-133