طراحی مدل پویا جهت پیش‌بینی قصد سفر مسئولانه بر اساس پیچیدگی‌های نیازهای مازلو
محورهای موضوعی : مطالعات اجتماعی و گردشگری، جامعه شناسی گردشگری
مهناز دوستی ایرانی
1
*
,
حامد فلاح تفتی
2
1 - دانشجوی دکترای گردشگری، گروه مدیریت جهانگردی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علم و هنر، یزد، ایران
2 - استادیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علم و هنر، یزد، ایران
کلید واژه: گردشگری پایدار, قصد سفر مسئولانه, نیازهای مازلو, رفتارهای مسئولانه گردشگران, رویکرد سیستمی,
چکیده مقاله :
به منظور بازاریابی مؤثرتر گردشگری پایدار، پژوهش حاضر با هدف طبقه‌بندی عوامل مؤثر بر قصد سفر مسئولانه بر اساس نیازهای مازلو، و تفسیر و توضیح روابط علی–معلولی بین عوامل انجام گرفته است. پژوهش در زمره پژوهش‌های کیفی و کاربردی قرار دارد. به منظور شناسایی عوامل و دستیابی به طبقه‌بندی مذکور از تکنیک تحلیل محتوا با بررسی پیشینه پژوهش و مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با خبرگان استفاده شد. پس از آن به منظور رسم الگوی تفسیری روابط علی- معلولی از تفکر سیستمی (به صورت کیفی و اعتبارسنجی با تأیید خبرگان) بهره گرفته شد. بر اساس یافته‌های پژوهش 23 عامل در پنج طبقه نیازهای مازلو بدین شرح جایگذاری شد: نیازهای فیزیولوژیک (کیفیت ادراک‌شده، قیمت، عادات خرید و کنترل رفتاری ادراک‌شده)، ایمنی (حفاظت و اعتقادات راجع به سلامت سفر مسئولانه)، عشق/تعلق خاطر (نگرانی زیست‌محیطی، احساس مسئولیت، اثربخشی ادراک‌شده، آگاهی زیست‌محیطی، ارزش زیست‌محیطی، دلبستگی مکانی و وابستگی عاطفی به ساکنان)، احترام (هنجارهای اجتماعی، بیانگر هویت بودن، رضایتمندی، تبلیغات، محتوای شبکه‌های اجتماعی، نگرش به سفر مسئولانه، اعتقاد در مورد لوکس بودن سفر مسئولانه و تصویر سفر مسئولانه)، و خودشکوفایی (تعالی خویشتن و هنجارهای شخصی). الگوی مفهومی پیشنهادی نیز حاکی از تأثیرگذاری و تأثیرپذیری عوامل و طبقات بر/از یکدیگر بود. لذا ضروری است بازاریابان پس از اولویت‌بندی نیازهای مسئولانه گروه هدف و انتخاب طبقه نیازها، با استفاده از تفکر سیستمی، مداخلات مورد نظر خود را برنامه‌ریزی نمایند.
This applied qualitative study sought to classify the factors involved in responsible travel intentions based on Maslow's needs pyramid and elaborate on the causal relationships between the factors so that it can offer a more effective model for marketing sustainable tourism. To this end, the factors were identified and categorized using the content analysis of the data collected via reviewing the related literature and conducting interviews with apropos experts. Then, systemic thinking was used qualitatively (validated through the experts’ opinions) to develop the interpretive model of causal relations. According to the study’s findings, 23 factors were classified into five categories based on Maslow's needs pyramid as follows: Physiological needs (perceived quality, price, shopping habits, and perceived behavioral control), safety (protection and beliefs concerning the health in responsible travels), love/attachment (environmental concerns, sense of responsibility, perceived effectiveness, environmental awareness, environmental value, spatial belonging, and emotional dependence on residents), respect (social norms, identity representation, satisfaction, advertising, social media content, attitude regarding the responsible travel, beliefs concerning the luxurious nature of responsible travel, and the image of responsible travel), and self-actualization (self-transcendence and personal norms). Moreover, the proposed conceptual model indicated the mutual influence of the factors and categories on each other. Therefore, marketers are required to plan their intended interventions after prioritizing the target group’s responsible needs and selecting the category of needs using systemic thinking.
احد مطلقی، احسان؛ طبسی، شیما؛ شیخ محمدی خمسه، محمد. (1395). بررسی عوامل مؤثر بر قصد خرید محصولات سبز. چهارمین کنفرانس بین المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری. برلین- آلمان.
اشرف، خدیجه؛ اشرف، مریم. (1393). شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر رفتار گردشگران منطقه آزاد قشم با رویکرد رعایت اصول زیست‌محیطی پارک‌های ساحلی قشم. همایش بین المللی مدیریت، تهران.
ایمانی خوشخو، محمد حسین، علی زاده، ولی الله. (1394). اقتصاد و سیاست گذاری گردشگری. جلد اول. نشر تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی.
جهانی شکیب، فاطمه؛ بخشی، دلارام (1399). «تحلیل رگرسیونی عوامل مؤثر بر رفتارهای محیط‌زیستی گردشگران در جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی بیرجند». محیط‌زیست طبیعی، منابع طبیعی ایران. دوره هفتاد و سوم، شماره دوم، صص 271- 283.
حاجی زاده، زهرا؛ حسین زاده، امیدعلی. (1397). شناسایی و رتبه بندی نیازهای معلمان بر اساس نظریه نیازهای مازلو با توجه به جنسیت و سابقه شغلی آنان در آموزش و پرورش ناحیه سه تبریز در سال تحصیلی 97-1396. کنفرانس ملی دستاوردهای نوین جهان در تعلیم و تربیت، روانشناسی، حقوق و مطالعات فرهنگی – اجتماعی، خوی.
حجتی، محمد؛ سبحانی، ریحانه. (1395). نیازهای انگیزشی کارکنان در سازمان با تکیه بر نظریهی مازلو. دومین کنفرانس سراسری دانش و فناوری علوم تربیتی مطالعات اجتماعی و روانشناسی ایران، تهران.
حسینیان، شهامت؛ امیری، موسی؛ رجبی، رضاعلی. (1389). «بررسی و شناخت نیازهای کارکنان پایور دانشگاه علوم انتظامی». فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی، سال پنجم، شماره چهارم، صص 707- 724.
دهدشتی شاهرخ، زهره؛ فیاضی، مرتضی. (1396). مدیریت بازاریابی در صنعت گردشگری. چاپ پنجم. تهران: مهکامه.
سیاره، جعفر؛ مطلبی ورکانی، ابوطالب؛ حسینی ارانی، امیر؛ تهمک، حمیدرضا. (1394). «ارزیابی و ترسیم هرم سلسله مراتب نیازهای افسران دانشگاه علوم دریایی امام خمینی (ره) نوشهر». فصلنامه پژوهش در مدیریت آموزش دریایی. شماره سوم، صص 40- 55.
شفیعا، سعید؛ صباغ‌پور آذریان، مهدیه. (۱۳۹۵). «تبیین مفهوم معنویت در گردشگری با استفاده از تحلیل محتوا». فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، سال 11، شماره 35، صص ۱۰۷-۱۲۷.
صالحی، صادق؛ قدمی، مصطفی؛ همتی گویمی، زهرا. (1391). «بررسي رفتارهاي محيط زيستي در بين گردشگران ساحلي (مطالعه موردي: گردشگران ساحلي شهر بوشهر در ايام نوروز)». مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، سال اول، شماره یکم، صص 35-58.
عسگری آزاد، فاطمه. (1392). ارزیابی سطوح مختلف نیازهای روزنامه نگاران بر اساس نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو با هدف ارائه راهکارهای انگیزشی برای مدیران روزنامه ها. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران، دانشکده مدیریت.
کمالی، حجت. (1398). بررسی تأثیر متغیرهای تبلیغاتی بر روی جذب گردشگر برای اقامتگاه‌های بوم‌گردی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی صنایع، مؤسسه آموزش عالی اشراق.
مهرانی، ساسان؛ آخوندی، ایمان. (1397). «تفکر سیستمی و کاربردهای آن در مدیریت ریسک واحد تجاری مطابق با کوزو». پژوهش حسابداری. دوره هشتم، شماره یکم، صص 55-70.
Arnold, R. D., & Wade, J. P. (2015). A definition of systems thinking: A systems approach. Procedia Computer Science, 44, 669–678.
Ashraf, M. S., Hou, F., Kim, W. G., Ahmad, W., & Ashraf, R. U. (2020). Modeling tourists' visiting intentions toward ecofriendly destinations: Implications for sustainable tourism operators. Business Strategy and the Environment, 29(1), 54-71.
Bai, L., Wang, M., & Gong, S. (2019). Understanding the antecedents of organic food purchases: The important roles of beliefs, subjective norms, and identity expressiveness. Sustainability, 11(11), 3045.
Bhagat, R., & Chauhan, V. (2021). Environmentally Sustainable Consumer Behaviour: A Study of Tourists Visiting Northern India. International Journal of Hospitality & Tourism Systems, 14(1).
Grilli, G., Tyllianakis, E., Luisetti, T., Ferrini, S., & Turner, R. K. (2021). Prospective tourist preferences for sustainable tourism development in Small Island Developing States. Tourism Management, 82, 104178.
Han, H. (2020). Theory of green purchase behavior (TGPB): A new theory for sustainable consumption of green hotel and green restaurant products. Business Strategy and the Environment, 29(6), 2815-2828.
Ibnou-Laaroussi, S., Rjoub, H., & Wong, W. K. (2020). Sustainability of Green Tourism Among International Tourists and Its Influence on the Achievement of Green Environment: Evidence from North Cyprus. Sustainability, 12(14), 5698.
Juvan, E., & Dolnicar, S. (2017). Drivers of pro-environmental tourist behaviours are not universal. Journal of Cleaner Production, 166, 879-890.
Luo, W., Tang, P., Jiang, L., & Su, M. M. (2020). Influencing mechanism of tourist social responsibility awareness on environmentally responsible behavior. Journal of Cleaner Production, 271, 122565.
Maslow, A.H. (1943). "A theory of human motivation". Psychological Review. 50 (4): 370–96. doi:10.1037/h0054346 – via psychclassics.yorku.ca.
Massi, M., & De Nisco, A. (2018). The Internet-Based Marketing of Ecotourism: Are Ecotourists Really Getting What They Want?' Tourism Planning and Destination Marketing. Emerald Publishing Limited, 161-182.
Narula, S. A., & Desore, A. (2016). Framing green consumer behaviour research: opportunities and challenges. Social Responsibility Journal. 12(1), 1-22.
Ng, S. L. (2021). Would you speak softly in public? An investigation of pro-environmental behavior of Chinese outbound tourists in Hong Kong. Current Issues in Tourism, 1-17.
Nimri, R., Patiar, A., Kensbock, S., & Jin, X. (2020). Consumers’ intention to stay in green hotels in Australia: Theorization and implications. Journal of Hospitality & Tourism Research, 44(1), 149-168.
Reid, R. D., & Bojanic, D. C. (2009). Hospitality marketing management. John Wiley and Sons. New jersey published simultaneously in Canada.
Roxas, F. M. Y., Rivera, J. P. R., & Gutierrez, E. L. M. (2020). Framework for creating sustainable tourism using systems thinking. Current Issues in Tourism, 23(3), 280-296.
Shen, S., Sotiriadis, M., & Zhou, Q. (2020). Could smart tourists be sustainable and responsible as well? The contribution of social networking sites to improving their sustainable and responsible behavior. Sustainability, 12(4), 1470.
Streimikiene, D., Svagzdiene, B., Jasinskas, E., & Simanavicius, A. (2021). Sustainable tourism development and competitiveness: The systematic literature review. Sustainable Development, 29(1), 259-271.
Sultan, M. T., Sharmin, F., Badulescu, A., Stiubea, E., & Xue, K. (2021). Travelers’ Responsible Environmental Behavior towards Sustainable Coastal Tourism: An Empirical Investigation on Social Media User-Generated Content. Sustainability, 13(1), 56.
Taormina, R. J., & Gao, J. H. (2013). Maslow and the motivation hierarchy: Measuring satisfaction of the needs. The American journal of psychology, 126(2), 155-177.
Van Engelenhoven, A. (2020). The effect of moral and subjective norms, perceived behavioural control and habitual restrained attitudes on intentions to buy local food (Doctoral dissertation).
Verma, V. K., & Chandra, B. (2018). An application of theory of planned behavior to predict young Indian consumers' green hotel visit intention. Journal of cleaner production, 172, 1152-1162.
Wang, J., Wang, S., Wang, Y., Li, J., & Zhao, D. (2018). Extending the theory of planned behavior to understand consumers’ intentions to visit green hotels in the Chinese context. International Journal of Contemporary Hospitality Management.
Yin, L. J., Zhang, N., & Chang, Z. Y. (2021, January). Study on the impact of tourism quality perception on tourists’ environmentally responsible behaviour in rural tourism areas. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (Vol. 626, No. 1, p. 012015). IOP Publishing.