طراحی مدل کنترل رفتار انحرافی کارکنان هتل بیمارستان ها با توجه به حمایت سازمانی ادراک شده، فرسودگی شغلی و رضایت شغلی
محورهای موضوعی : مطالعات اجتماعی و گردشگری، جامعه شناسی گردشگری
شاهد زندی پاک
1
(کارشناس پرستاری، گروه پرستاری، دانشکده علوم پزشکی اسدآباد، اسدآباد، ایران)
رابعه زندی پاک
2
(کارشناسی ارشد مدیریت MBA دانشگاه پیام نور)
کلید واژه: حمایت سازمانی¬ادراک شده, فرسودگی شغلی, رضایت شغلی, رفتار انحرافی,
چکیده مقاله :
حمایت سازمانی ادراک شده، فرسودگی شغلی و رضایت شغلی از متغیرهایی هستند که می توانند در پیش بینی میزان رفتارهای انحرافی، مؤثر واقع شوند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش حمایت سازمانی ادراک شده و فرسودگی شغلی بر رفتار انحرافی با میانجی گری رضایت شغلی است. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی، از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی_ پیمایشی از نوع همبستگی است. برای جمع آوری داده ها، از یک پرسش نامه که مشتمل بر 21 سؤال که طبق طیف هفت گزینه ای لیکرت تنظیم شده، استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، شامل مجموعه کارکنان هتل بیمارستان های شهرستان مشهد به تعداد بیش از هزار نفر است؛ حجم نمونه 310 نفر، که بر اساس روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب شدند. پایایی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و اعتبار سازه با استفاده از نرم افزار لیزرل و از روش تحلیل عاملی تأییدی بررسی شد. به منظور تجزیه و تحلیل یافته ها از نرم افزار لیزرل و مدل تحلیل مسیر و برای تحلیل متغیر میانجی از آزمون سبل ، استفاده شد. نتایج نشان داد، حمایت سازمانی ادراک شده و فرسودگی شغلی می توانند بر رفتار انحرافی به طور مستقیم و غیرمستقیم تأثیر معنی داری بگذارند. جهت بررسی نقش متغیر میانجی ، از روش آزمون سبل استفاده شد که نتایج بیانگر آن بود که رضایت شغلی نقش متغیر میانجی را در ارتباط بین متغیرهای دیگر ایفا می کند.
Perceived organizational support, burnout, and job satisfaction are variables that can be effective in predicting the extent of deviant behaviors in the organization. The aim of this study was to investigate the role of perceived organizational support and burnout on deviant behavior mediated by job satisfaction. The present study is applied in terms of purpose, descriptive-survey in terms of nature and method. To test the hypotheses, a questionnaire consisting of 21 questions arranged according to the Likert 7-choice spectrum was used. The statistical population of the study includes the staff of three, four and five star hotels in Mashhad with more than 1000 people; The sample size was 278 people, which was selected based on Krejcie and Morgan table by relative stratification method and Cronbach's alpha coefficient was calculated using Spss software and confirmatory factor analysis was used to evaluate the validity of the structure using Lisrel software. In order to analyze the findings, the path analysis model was used and to analyze the mediating variable, the Sobel test was used. The results showed that perceived organizational support and burnout can have a significant direct and indirect effect on deviant behavior. To investigate the role of the mediator variable, the Sabel test method was used, which showed that job satisfaction plays the role of the mediator variable in the relationship between other variables.
اصغری، مهدی؛ ذاکریان، سیدابوالفضل؛ منظم، محمدرضا؛ عباسی¬نیا، مرضیه؛ محمدیان، یوسف؛ رحمانی، عبدالرسول (1391).
«بررسی ارتباط بین رضایت شغلی با سلامت عمومی و فرسودگی شغلی در کارگران یکی از صنایع خودروسازی». فصلنامه
بهداشت و ایمنی کار، جلد 2، شماره 4، صص 60-51.
افشانی، سیدعلیرضا؛ جهانبخش¬گنجه، صادق؛ جهانبخش¬گنجه، سحر (1396). «نقش تعهد سازمانی، حمایت اجتماعی، سلامت عمومی و رضایت شغلی در پیش¬بینی فرسودگی شغلی در بین کارکنان سازمان تامین¬اجتماعی استان کهگیلویه¬وبویراحمد». مجله دانش و پژوهش در روان¬شناسی کاربردی، سال هجدهم، شماره 2، صص 81-72.
انصافداران، فریده؛ نعامی، عبدالزهرا؛ کرایی، امین؛ داستان، نصیر (1397). «رابطه بین بازیگری احساسی با فرسودگی شغلی و رضایت از زندگی با توجه به نقش تعدیلگر حمایت سرپرست در پرستاران بیمارستان¬های شهر شیراز». مجله مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 16، شماره 3، صص 589-569.
بابایی¬امیری، ناهید؛ حقیقت، سارا؛ عاشوری، جمال (1395). «ارتباط فرسودگی شغلی، حمایت اجتماعی ادراک شده و سرسختی روانشناختی با سلامت روان پرستاران». مجله علمی دانشکده پرستاری¬ومامایی همدان، دوره 24(2): 128-120.
بیرامی، منصور؛ موحدی، معصومه؛ عزیزی، امیر؛ محمدزادگان، رضا (1393). «نقش مولفه¬های حمایت اجتماعی ادراک شده در پیش¬بینی فرسودگی شغلی پرستاران». فصلنامه مدیریت پرستاری، 1، 3، صص 34-27.
پاغوش، عطاالله؛ زارعی، اقبال؛ زینلی¬پور، حسین؛ دمی¬زاده، حسن (1395). «تاثیر تعارض کار_ خانواده بر فرسودگی شغلی با میانجیگری کیفیت زندگی و رضایت شغلی در کارکنان شرکت پالایش گاز سرخون و قشم». مجله دانش و پژوهش در روان¬شناسی کاربردی، سال هفدهم، شماره 3، صص 72-59.
پورسلطانی¬زرندی، حسین؛ ایرجی نقندر، رامین (1391). «ارتباط درک حمایت سازمانی با تعهد سازمانی و رضایت شغلی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان مازندران در سال 1390 ». مجله مدیریت و رفتار سازمانی در ورزش، 1(1)، صص 66-55.
پیری، یعقوب؛ زینالی، علی (1395). «رابطه حمایت اجتماعی درک شده، سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی با فرسودگی شغلی پرستاران». نشریه پرستاری ایران، دوره 29، شماره 103، صص 23-13.
تیموری، هادی؛ صفری، علی؛ جهانبازی¬گوجانی، افشین؛ بابااحمدی¬میلانی، زهرا (1400). «بررسی تاثیر معنویت در محیط کار بر هویت سازمانی با نقش میانجی سلامت سازمانی و رفتار انحرافی». مجله جامعه¬شناسی¬کاربردی، سال سی¬و¬دوم، شماره پیاپی 82، شماره 2، صص 48-19.
جعفری، نسرین؛ میرکمالی، سیدمحمد؛ صالح¬صدق¬پور، بهرام (1392). «تاثیر جو سازمانی بر رضایت شغلی با میانجی¬گری سرمایه-ی انسانی». دو فصلنامه¬ی پژوهش¬های مدیریت منابع انسانی، سال پنجم، شماره 2، صص 245-221.
خزاعی، طیبه؛ خزاعی، طاهره؛ شریف¬زاده غلام¬رضا (1385). «فرسودگی شغلی پرستاران و برخی عوامل مرتبط با آن». مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، دوره 13، شماره 1، صص 62-56.
زرگرشیرازی، فریبا؛ احدی، حسن؛ نادری، فرح؛ فرخی، نورعلی (1396). «پیش¬بینی فرسودگی شغلی بر اساس احترام سازمانی و حمایت اجتماعی ادراک شده پرستاران زن». فصلنامه علمی پژوهشی زن و فرهنگ، سال نهم، شماره 33، صص 33-23.
زمینی، سهیلا؛ حسینی¬نسب، داوود؛ زمینی، سمیرا؛ زارعی، پروین (1389). «بررسی رابطه فرهنگ سازمانی با رضایت شغلی و فرسودگی شغلی میان کارکنان دانشگاه تبریز». فصلنامه سلامت کار ایران، دوره 8، شماره 1، صص 40-30.
سپاه¬منصور، مژگان؛ شهرياري¬احمدي، منصور؛ شهامي، ناهید (1391). «رابطه بين كيفيت زندگي، رضايت شغلي و فرسودگي شغلي معلمان». فصلنامة علمي پژوهشي تحقيقات مديريت آموزشی، سال سوم، شماره سوم، پیاپی 11.
شرفی، محمدجواد (1400). «بررسی تاثیر رهبری امنیت¬مداری بر سلامت روان و کاهش رفتارهای انحرافی کارکنان دادگستری استان فارس». فصلنامه مدیریت¬ کسب¬وکارهای دانش¬¬بنیان، جلد 2، شماره 2، صص 260-247.
دشتی، سعید؛ فردمال، جواد؛ سهیلی¬زاد، مختار؛ شهرآبادی، رضا؛ صالحی¬نیا، حمید (1393). «بررسی عوامل مرتبط با فرسودگی شغلی کارکنان مراکز بهداشتی_ درمانی شهرستان همدان در سال 1391». مجله علمی پژوهان، دوره 13، شماره 1، صص 9-1.
عاشوری، جمال (1395). «پیش¬بینی فرسودگی شغلی پرستاران بر اساس سرمایه اجتماعی، حمایت اجتماعی ادراک شده و رفتار شهروندی سازمانی». مجله علمی پژوهان، دوره 15، شماره 2، صص 19-13.
گل¬¬پرور، محسن؛ جوادیان، زهرا؛ مصاحبی، محمدرضا؛ واثقی، زهرا (1392). «نقش¬های پنهان تعارضات میان فردی در پیوند با بی¬عدالتی سازمانی، فرسودگی، استرس و رفتارهای انحرافی». مطالعات روانشناختی، دوره 9، شماره 2، صص 82-49.
مهدی¬زاده، مهرالسادات؛ وفایی¬نجار، علی؛ تقی¬پور، علی؛ اسماعیلی، حبیب¬¬اله؛ مهدی¬زاده، سیدموسی؛ ابراهیمی¬پور، حسین (1392). «فرسودگی شغلی و شاخص¬های تاثیرگذار محیط کار بر آن در بین پزشک¬های خانواده خراسان رضوی». فصلنامه علمی تخصصی طب کار، دوره پنجم، شماره چهارم، صص 51-42.
محمدی¬فخار، فهیمه؛ رفیعی، فروغ؛ حشمت، رضوان (1391). «ارتباط حمایت اجتماعی سوپروایزر و فرسودگی شغلی در پرستاران». نشریه پرستاری ایران، دوره 25، شماره 79، صص 71-63.
محمودروشن¬ضمیر، سمیرا؛ ایرانی، حمیدرضا؛ یزدانی، حمیدرضا (1396). «شناسایی عوامل سازمانی مؤثر بر بروز رفتار انحرافی کارکنان (مورد مطالعه: ستاد مرکزی دانشگاه تهران)». مجله فرهنگ در دانشگاه اسلامی، سال هفتم، شماره دوم، صص 204-183.
صحرایی، رضامراد؛ عرفانی، نصراله؛ شعبانی¬بهار، غلامرضا؛ منصع، علی؛ حسین نژاد، علی¬عباس (1393). «رابطه توانمندسازی و حمایت سازمانی¬ادراک شده با رضایت شغلی دبیران تربیت بدنی شهر همدان». مجله مطالعات مبانی مدیریت در ورزش، 1(4)، صص 121-109.
مرادی، مرتضی (1398). «پیامدهای رهبری اخلاقی و نقش آن در کاهش انحراف سازمانی». فصلنامه اخلاق در علوم¬وفناوری، سال چهاردهم، شماره 1، صص 57-50.
مرادی، مرتضی؛ جلیلیان، حمیدرضا؛ کیان¬پور، سعید؛ امیری، مریم (1396). «نقش هوش هیجانی و کار هیجانی در کاهش فرسودگی شغلی و افزایش رضایت شغلی». فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، سال ششم، شماره 2، صص 102-75.
مرادی، مرتضی؛ حکیمی، ایمان (1397). «نقش میانجی تناسب فرد_ سازمان و تناسب فرد_ شغل در رابطه بین عدالت سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی و رفتارهای انحرافی». مجله چشم¬انداز مدیریت دولتی، شماره 34، صص 85-67.
مرادی، مرتضی؛ زندی¬پاک، رابعه (1399). «ارائه الگوی کاهش کجرفتاری¬های اداری تعاونی¬های تولیدی کشاورزی با تأکید بر تعهد سازمانی». مجله تعاون¬و¬کشاورزی. سال نهم، شماره 36، صص 139-94.
منتخب¬یگانه، محمد؛ بشلیده، کیومرث؛ شمسی، مرجان؛ هزاریان، سولماز (1395). «بررسی رابطه رهبری اخلاقی با رفتارهای انحرافی در محیط کار: نقش میانجی تعهدعاطفی و جو اخلاقی». مجله مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 14، شماره 1، صص 153-137.
نادی، محمدعلی؛ اسلامی¬هرندی، فاطمه (1395). «الگوی ساختاری عدالت سازمانی، رضایت شغلی و تعهد سازمانی با رفتارهای انحرافی دبیران شهر اصفهان». فصلنامه علمی_ پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال هفتم، شماره 4، صص 83-59.
ندری، خدیجه؛ عرب¬سالاری، زهرا؛ بدیعی، هانیه؛ عاشوری، جمال (1394). «رابطه بین شیوه¬های مدیریتی، حمایت سازمانی¬ادراک شده با رضایت شغلی مدیران (مطالعه موردی مدیران دبیرستان¬های شهر قرچک)». فصلنامه نوآوری¬های مدیریت آموزشی، سال دهم، شماره دو، صص 116-103.
نوروزی، حسین؛ گنجعلی¬وند، سمیه؛ عبدالله¬پور، سجاد (1397). «تاثیر خشونت مشتری بر فرسودگی شغلی: تعدیل¬گری حمایت سازمانی¬ادراک شده». پژوهش¬های مدیریت منابع انسانی، دوره 8، شماره 1، صص 176-157.
هاشمی، طهمورث، گل¬پرور محسن (1393). «نقش حمایت سازمانی درك شده بر رابطه استرس شغلی و فرسودگی هیجانی با تمایل به ترك خدمت پرستاران». مجله بالینی پرستاري و مامایی، 4(4): صص 39-29.
Abdulghafour YA, Bo-hamra AM, Al-Randi MS, Kamel MI, El-Shazly MK. (2011). Burnout syndrome among physicians working in primary health care centers in Kuwait. Alexandria Journal of Medicine.
Altinok, V. (2011). The Relationship between job satisfaction of academicians and life time satisfaction. African Journal of Business Management, 5(7): 2563- 2571.
Appelbaum, NP., Lee, N., Amendola, M., Dodson, K. & Kaplan, B. (2021). Surgical resident burnout and job satisfaction: the role of workplace climate and perceived support. journal of surgical research, (234): 20-25.
Bennet, R.J. & Robinson, S.L. (2000). Development of a measure of workplace deviance. Journal of Applied Phsychology, 3, pp. 349-360.
Boren, J. P. (2013). Co-rumination partially mediates the relationship between social support and emotional exhaustion among graduate students. Communication Quarterly, 61(3): 253 267.
Charoensukmongkol P., Murad M., Sandra G. W. (2020) "The role of co-worker and supervisor support on job burnout and job satisfaction", Journal of Advances in Management Research, 13(1): 4-22.
Chiang, C. F., & Hsieh, T. S. (2012). The impacts of perceived organizational support and psychological empowerment on job performance: The mediating effects of organizational citizenship behavior. International Journal of Hospitality Management, 31: 180-190.
Chiang, C. F., & Sheng, T. (2011). The impacts of perceived organizational support and psychological empowerment on job performance: the mediating effects of organizational citizenship behavior. International Journal of Hospitality Management, 31(1): 180-190.
Eisenberger, R., Huntington, R., Hutchison, S., & Sowa, D. (1986). Perceived organizational support. Journal of Applied Psychology, 71(3): 500-507.
Elmore LC, Jeffe DB, Jin L, Awad MM, Turnbull IR. (2020). National survey of burnout among US general surgery residents. J Am Surg, 223:440-451.
Erkutlu, H. & J. Chafra (2013). “Effects of Trust and Psychological Contract Violation on Authentic Leadership and Organizational Deviance”. Management Research Review, 36(9): 828-848.
Eredm, R. (2008). Investigating Job Sastifaction & Burunout Levels of Persons Working For The Haspitals At City Center Of Elaziô". Journal of Applied Science Research; 4(2): 188-201.
Han S.J., Bonn M.A., Cho M. (2020) "The relationship between customer incivility, restaurant frontline service employee burnout and turnover intention", International Journal of Hospitality Management, 52: 97-106.
Jenkins R, Elliott P. (2004). Stressors, burnout and social support: nurses in acute mental health settings. J Adv Nurs, 48(6):622-31.
Kumar, S., Fischer, J., Robinson, E., Hatcher, S., Bhagat R.N. (2007). Burn out and job satisfaction. In newzeland psychiatrics. A national study. Int J Soc psychiatry, 53:306-316.
Kwak, C., Chung, B. Y., Xu, Y., &Eun-Jung. C. (2010). Relationship of job satisfaction with perceived organizational support and quality of care among South Korean nurses: A questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, 47(10): 1292-1298.
Lambert EG, Altheimer I, Hogan NL. (2010). Exploring the relationship between social support and job burnout among correctional staff. Criminal Justice and Behavior, 37(11):1217-36.
Lin, Q. H., Jiang .C. Q., & Lam.T. H. (2013). The Relationship between Occupational Stress, Burnout, and Turnover Intention among Managerial Staff from a Sino-Japanese Joint Venture in Guangzhou, China. J Occup Health, 55: 458–467.
Maslach C, Jackson SE. (1981). The measurement of experienced burnout. J Occup Behav. 2:99e113.
McCusker J, Dendukuri N, Cardinal L, Katofsky L, Riccardi M. (2005). Assessment of the work environment of multidisciplinary hospital staff. International Journal of Health Care Quality Assurance, 18(7): 543-51.
McManus I, Keeling A, Paice E. Stress, burnout and doctors’ attitudes to work are determined by personality and learning style: a twelve year longitudinal study of UK medical graduates. BMC Med. 2004;2:29.
Piko, B.F. (2006). Burnout, Role Conflict, Job Satisfactio & Psychosocial Health Among Hungarian Health Care Staff: A Questionnare Survey. Int. J. Nurs. Stud. 43(3): 311-8.
Pourkiani M., Farahmand R., Hassan P. E. (2014) "Explaining the relationship between job burnout and job satisfaction among employees of the social security organization of Kerman", International Journal of Economy, Management and Social Sciences, 3(12): 834-839.
Pulcrano M, Evans SR, Sosin M. (2021). Quality of life and burnout rates across surgical specialties: a systematic review. JAMA Surg, 151:970-978.
Rhoades, L., & Eisenberger, R. (2002). Perceived organizational support: A review of the literature. Journal of Applied Psychology, 87(4): 698–714.
Riggle, R. J., Edmondson, D. R., & Hansen, J. D. (2009). A meta-analysis of the relationship between perceived organizational support and job outcomes: 20 years of research. Journal of Business Research, 62: 1027-1030.
Sanchez-Moreno. S. ,Roladin, I. N. D., Gallardo-Peralta, L. P. & Deroda. A. N. L. (2014). Burnout ,informal social support and psychological distress among social workers. Br J Soc work , 44(8) : 2368-2386.
Shaukat R., Yousaf A., Sanders K. (2017) "Examining the linkages between relationship conflict, performance and turnover intentions: Role of job burnout as a mediator ", International Journal of Conflict Management, 28(1): 1-36.
Schaufeli WB, Bakker AB. (2017). Job demands, job resources, and their relationship with burnout and engagement: a multisample study. J Organ Behav, 25:293-315.
Sobel, M. E. (1982). Asymptotic confidence intervals for indirect effects in structural equation models. In S. Leinhardt (Ed.), Sociological Methodology, (pp. 290- 312). Washington DC: American Sociological Association.
Spooner Lane, R. (2004). The influence of work stress and work support on burnout in public hospital nurses. Unpublished PhD Thesis, UK, Queensland University of Technology.
Sullivan MC, Yeo H, Roman SA, Bell Jr RH, Sosa JA. (2013). Striving for work-life balance: effect of marriage and children on the experience of 4402 US general surgery residents. Ann Surg. 2013;257:571e576.
Woodhead, E.L., Northrop .L., & Eldestein, B .(2016) .Stress, social support , and burnout among long-term care nursing staff. Journal of Applied Gerontology. 35(1): 84-105.
Yamaguchi, I. (2013). A Japan–US cross-cultural study of relationships among team autonomy, organizational social capital, job satisfaction, and organizational commitment. International Journal of Intercultural Relations, 37 (1): 58-71.
Yassin, A. (2013). Deviant behavior at work place.M S Thesis University Utara, Malaysia.