الگوی سلامت سازمانی مبتنی بر اعتماد در صنعت هواپیمایی ایران
محورهای موضوعی : مطالعات اجتماعی و گردشگری، جامعه شناسی گردشگریغلامحسین ترابیان بادی 1 , ایرج سلطانی 2 * , حمید دوازده امامی 3
1 - دانشجوی دکتری رشته مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، خوراسگان، ایران.
2 - استادیار، مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، خوراسگان ، ایران.
3 - استادیار، گروه مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی، دانشکده حکمرانی اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، خوراسگان، ایران.
کلید واژه: سلامت سازمانی, اعتماد اجتماعی, هواپیمایی ایران, رویکرد داده بنیاد,
چکیده مقاله :
سازمان‌ها موجودات زنده‌ای تصور می‌شوند که دارای هویتی مستقل از اعضای خود هستند؛ این شخصیت و هویت می‌تواند سالم یا بیمار باشد. سازمانی که از سلامت برخوردار است، می تواند اثر بخش عمل کند و رضایت شهروندان را فراهم آورد. این امر اعتماد اجتماعی را افزایش می‌دهد. صنعت حمل‌ونقل هوایی شامل سازمان‌ها و شرکت‌هایی است که از جایگاه ویژه¬ای در برنامه‌های توسعۀ اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و تکنولوژيکي کشورهاي توسعه یافته و در حال توسعه، برخوردار است. در صورتی که این صنعت از سلامت سازمانی برخوردار باشد، اعتماد اجتماعی شهروندان را هرچه بیشتر افزایش می‌دهد. بر این اساس تحقیق حاضر با هدف ارائه الگوی سلامت سازمانی مبتنی بر اعتماد در صنعت هواپیمایی ایران انجام شد. این تحقیق در دسته تحقیقات توسعه¬ای- کاربردی قرار دارد. از روش تحقیق کیفی و در قالب نظریۀ داده بنیاد استفاده شده است. 20 نفر از افراد واجدِ شرایط به‌عنوان اعضای گروه خبرگان انتخاب شدند تا از مصاحبۀ نیمه ساختار یافته، داده‌ها را جمع‌آوری کنند. از نرم‌افزار ان ویو برای تحلیل اطلاعات استفاده شد و تعداد 218 کد آزاد از مصاحبه‌ها به دست آمد سپس تعداد 32 کدِ محوری از کدگذاری باز استخراج شد. شرایط علی شامل: عوامل مربوط به کیفیت خدمات، مشتریان (مسافران)، صنعت هواپیمایی، کارکنان و مدیران (منابع انسانی) است. شرایط زمینه‌ای شامل: وضعیت مدیران، کارکنان، فرودگاه‌ها، ناوگان و وضعیت صنعت است. شرایط مداخله‌گر شامل: عوامل سیاسی، اقتصادی، تکنولوژی، اجتماعی و عوامل قانونی است. راهبردها شامل: ارتقای تفکر استراتژیک، بهبود ارتباطات، افزایش بهره‌مندی از تکنولوژی و اصلاح ساختار سازمانی است. پیامدها شامل: پیامدهای مربوط به مشتریان (مسافران)، صنعت هواپیمایی، کارکنان و پیامدهای مربوط به مدیران (منابع انسانی) است.
Organizations are considered living entities whose character and identities, either healthy or unhealthy, are quite independent of their members. In this regard, it could be argued that a healthy organization can act efficiently to attract the citizens’ satisfaction, thus developing social trust. On the other hand, the Aviation Industry consists of companies and organizations, playing a pivotal role in the economic, social, cultural, technological, and developmental programs in both developed and developing countries. Therefore, the organizational health of this industry can increase the citizens’ social trust. Accordingly, this applied-developmental qualitative study sought to present a model of social trust-based organizational health to be used in Iran’s Aviation Industry using a grounded theory method. The required data were collected via semi-structured interviews made with twenty experts. The collected data were then analyzed using the NVivo software, according to which 218 open and 32 axial codes were extracted through open coding. The findings of the study suggested that factors related to service quality, customers (the passengers), the Aviation Industry, and staff and managers (human resources) were among the causal conditions. Furthermore, the background conditions involved in the organizational health of the Aviation industry were the status of the managers, staff, airports, aviation fleet, and the industry. Moreover, the intervening conditions identified in this regard included political, economic, technological, social, and legal factors. On the other hand, the study found that strategies such as promoting strategic thinking, improving communications, increasing technological utilization, and improving organizational structure could help enhance the organizational health of the Aviation Industry. Finally, the outcomes of such an enhancement could affect customers (passengers), the Aviation Industry, the staff, and the managers (human resources).
اردلان، محمدرضا و عزیزی، احمد. (1399). «رابطه سلامت سازمانی و اخلاق حرفه‌ای دبیران؛ نقش میانجی تناسب فرد-سازمان». فصلنامه اخلاق در علوم و فنّاوری، 15(1).
اسدی فرد، محمد؛ قیطاسی، حسین رضا و محسنی، رضا علی. (1395). «بررسی رابطه اعتماد اجتماعی با میزان کج روی فرهنگی». فصلنامه انتظام اجتماعی، 9(2).
بخت‌آزما، نجمه؛ هوشمند، الهه؛ بشروئی شرق، بهاره و وفایی نجار، علی. (1399). «طراحی الگوی سلامت سازمانی برای بیمارستان‌های ایران». نوید نو، 23(75).
رمضانی، یوسف و کاظمی، مصطفی. (1391). «بررسی رابطه بین اعتماد به مدیریت و به اشتراک گذاشتن دانش و نقش میانجی ترس از دست دادن اعتبار و مستند سازی دانش». پژوهش نامه مدیریت تحول، 4(8).
صفری گرایلی، مهدی و ولیان، حسن. (1397). «طراحی مدل و ارزیابی قابلیت‌های مؤسسات حسابرسی در ارتقای اعتماد اجتماعی». دوفصلنامه حسابداری ارزشیی و رفتاری، 3(6).
طبرسا، غلامعلی و ترک تبریزی، الهام. (1400). «بررسی رابطه بین سلامت سازمانی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی کارکنان با توجه به نقش تعدیلگر نوع استخدام (کارکنان رسمی و قراردادی) در شرکت خودروسازی سایپا آذین». فصلنامه علمی چشم انداز مدیریت دولتی، 12(1).
طوطیان اصفهانی، صدیقه و اسفندیاری، علیرضا. (1394). «شناسایی عوامل مؤثر اعتماد سازمانی رابینز بر اعتماد مشتریان». سومین کنفرانس بین المللی پژوهش¬های کاربردی در مدیریت و حسابداری.
قربانی، سعید؛ آقایی، محمدعلی؛ احمدیان، وحید و نیکزادقادیکلایی، مهدیس. (1393). «بررسی نارسایی¬های مدل حسابرسی مبتنی بر سیستم و امکان جایگزینی آن با مدل حسابرسی مبتنی بر ریسک در ایران». دانش حسابرسی، 14(57).
قطبی، سیده فوزیه. (1398). «بررسی رابطه بین مؤلفه¬های سلامت سازمانی، اعتماد سازمانی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی کارکنان». سومین کنفرانس بین المللی تحولات نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری.
کریمی، زهرا؛ وهابی، احمد؛ صیاد، سیروان؛ لطیفی، شیلان؛ کاشفی، هاجر؛ امانی، نگین و خدیور، پریا. (1398). «بررسی میزان اعتماد اجتماعی و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کردستان در سال 1396». مجله علوم پزشکی زانکو/ دانشگاه علوم پزشکی کردستان، 21-13.
محمد پور، احمد (1392). روش تحقیق کیفی: ضد روش 1 و 2. تهران: جامعه شناسان.
مردانی، محمدرضا؛ طوطيان، صدیقه و بوشهریان، حسينعلی. (1396). «شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر اعتمادسازی بين کارکنان و مدیران». فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، 6(1)، 199-177.
میر صالح، یاسر؛ دهقانی، اعظم و ذاکری، مریم. (1397). «بررسی نقش میانجی جهت گیری هدف شغلی در ارتباط بین سلامت سازمانی مدرسه و تعهد شغلی نمونه‌ای از معلمان». رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 9.
میرحسینی، سید سعید؛ آذر، عادل؛ افسر، امیر و جهانیان، سعید. (1398). «طراحی مدل کنترل ریسک پیادهسازی سیستم¬های برنامه-ریزی منابع سازمان (ERP) با رویکرد نظریه داده¬بنیاد (GT)». پژوهش هاي مديريت در ايران، 23(4)، 101-81.
Bargsted, M., Ortiz, C., Cáceres, I., & Somma, N. M. (2022). Social and Political Trust in a Low-Trust Society. Political Behavior, 1-20.
Cropanzano, R., & Mitchell, M. S. (2005). Social exchange theory: An interdisciplinary review. Journal of Management, 31, 874-900.
Elliott, M., & Lazenbatt, A. (2005). How to recognize a quality grounded theory research study. Australian Journal of Advanced Nursing, 22(3), 48-52.
Farzad, M., Arab, M., & Ganji, H. (2016). Relationship between Organizational Health and Organizational Commitment in the Central Headquarters’ staff of Zabol University of Medical Sciences, 2014. International Journal of Advanced Biotechnology and Research (IJBR), 7, 2055-2060.
Gocen, A., & Terzi, R. (2019). The Causal Effect of Spiritual Leadership on Organizational Health in Educational Organizations. International Online Journal of Educational Sciences, 11(2), 100-117.
Jafari, M., Azimian, H., & Sabegh, Z. A. (2020). Relationship between organizational agility and organizational health of employees in 22 municipal districts of Tehran. Vidyabharati International Interdisciplinary Research Journal, 4(1).
Koinig, I., & Diehl, S. (2021). Healthy Leadership and Workplace Health Promotion as a Pre-Requisite for Organizational Health. International Journal of Environmental, Research, and Public Health, 18(17).
Laeeque, S., (2014). Identifying the Factors Influencing Organizational Health: A Study of Pakistani Medical Colleges. European Journal of Business and Management, 6(27).
Lindert, L., Kühn, L., Kuper, P., & Choi, K. E. (2022). Organizational Health Literacy in the Context of Employee Health: An Expert-Panel-Guided Scoping Review Protocol. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(7), 4381. doi.org/10.3390/ijerph19074381.
Montazeri, M., Ghezelayagh, M., & Pour, L. F. (2017). A Study of the relationship between organizational health and job performance with the mediating role of psychological empowerment of executive entities staffs of sirjan city. Palma Journal, 16(2), 141-149. https://www.semanticscholar.org/
Nair, H., Kumar, D., & Sri Ramalu, S. (2015). Organizational Health: Delineation, Constructs, and Development of a Measurement Model. Asian Social Science, 10(14).
Nunkoo, R., & Smith, S. (2011). Trust in Government actors, political Support, And Their Determinants. Tourism Management, 36, 120-132.
Schaeffer, D., Gille, S., Vogt, D., & Hurrelmann, K. (2021). National action plan health literacy in Germany origin, development and structure. Journal of Public Health, 1-11.
Singh, A., & Jha, S. (2021). Relationship between employee well-being and organizational health: symbiotic or independent? Industrial and Commercial Training.
Sohrabi, M. J., & Garakani, A. S. (2018). Relationship between the organizational health of schools with the stress and exhaustion of primary teachers in the Tehran region 19. Amazonia Investiga, 7(17), 178-188.
Taher, M. H., Muhsen, N. A., & Hameed, L. M. (2021). Organizational health between theory and practice field research in the General Company for Petroleum Products. International Journal of Human Rights in Healthcare.