الزامات هوشمند سازی گردشگری در ایران
محورهای موضوعی : مطالعات اجتماعی و گردشگری، جامعه شناسی گردشگری
1 - برنامه ریزی اجتماعی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2 - برنامه ریزی اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
کلید واژه: گردشگری هوشمند, هوشمند سازی, تحلیل زمینه ای, فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی,
چکیده مقاله :
روند رو به رشد هوشمندسازی گردشگری با روند رو به رشد تغییرات جهانی در حال شکلگیری است. با این‌حال، همگام‌سازی صنعت گردشگری با تحولات سریع نوین و هوشمندسازی آن امری است که بدون مداخلات برنامهریزی شده میسّر نخواهد شد. ازاین‌رو، ضرورت دارد الزامات مرتبط شناخته شوند تا بسترسازی صحیحی جهت شکلگیری آن صورت پذیرد. صاحبنظران و فعالان حوزۀ گردشگری و هوشمندسازی از مهمترین منابع اطلاعاتی جهت کسب اطاعات در این خصوص به شمار میروند. به این منظور، در پژوهش حاضر تلاش شده با اتّکا به روش کیفی و ابزار مصاحبۀ بدون ساختار به شناسایی الزامات شکلگیری این نوع گردشگری در ایران از منظر این گروه پرداخته شود. همچنین به منظور تحلیل دادههای حاصل از مصاحبه، از روش تحلیل محتوا گرفته شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهند الزامات در قالب مقولاتی از قبیل «ارزیابی»، «هوشمندسازی خدمات گردشگری»، «حکمرانی هوشمند»، «توانمندسازی افراد»، «همسویی سیاستها»، «توسعه عوامل فنی و زیرساختی» و «رفع محدودیتها» قابل سامان‌دهیاند.
The growing trend of smart tourism development is emerging alongside the rapid pace of global changes. However, aligning the tourism industry with modern, rapid transformations and its smart development is a process that cannot be achieved without planned interventions. Therefore, it is necessary to identify the relevant requirements to create a proper foundation for its formation. Experts and practitioners in the field of tourism and smart development are considered the most important sources of information in this regard. To this end, the present study sought to identify the requirements for the promotion of this type of tourism in Iran from the perspective of the mentioned group, applying a qualitative method. Moreover, the required data were collected through unstructured interviews, which were then analyzed via content analysis. The findings of the study revealed that the requirements can be organized in the form of categories such as evaluation, smartization of tourism services, smart governance, empowering individuals, alignment of policies, development of technical and infrastructural factors, and removal of restrictions.
ابراهیم پور، حبیب؛ رحمتی، منصور و نعمتی، ولی. (2022). «امکان‌سنجی توسعه گردشگری هوشمند با تأکید بر توسعه پایدار (مطالعه موردی: شهر اردبیل)». مطالعات علوم محیط زیست. 7(1). 6422-4621.
آقاجانی ریزی، احسان. (1401). گردشگری هوشمند و راهبرد تحقق آن در ایران. تهران: میراث فرهیختگان.
بیدخوری، علیرضا؛ برهانی¬نیا، محسن و خوشاب، علی. (2022). «شناسایی مؤلفه‌های موثر بر گردشگری هوشمند در شهر مشهد». علوم جغرافیایی. 59-84. (38)18.
پروانه، بهروز؛ عامری سیاهویی، حمیدرضا و تقوی گودرزی، سعید (1388). «گردشگری الکترونیک راهکاری نوین در توسعه کانون های شهری استان هرمزگان:مطالعه موردی شهر فین». جغرافیایی چشم¬انداز زاگرس. (2)1. 89-108.
تافلر، آلوين (1376) . شورش¬هاي موج سوم. ترجمه: علی. عباد پور. تهران: سروش.
خسروی، سلیمه السادات و نادری، نادر. (2023). «مدل بازاریابی داده محور در گردشگری هوشمند، رویکرد فراترکیب». مطالعات مدیریت گردشگری. 18(61). 169-206.
دشت لعلی، زهرا؛ علیقلی، منصوره و نوربخش،سید کامران. (1399). «شناسایی و اولویت¬بندی عوامل موثر بر گردشگری هوشمند در کشور ایران: مورد مطالعه: شهر اصفهان». مدیریت کسب¬وکار. (48)12. 196-212.
ذوالفقاری، مجتبی و حشمت نژاد، احمد. (1400). «فن آوری¬های نوین و هوشمند در صنعت گردشگری، چالش¬ها و فرصت-ها». کنفرانس بین¬المللی مدیریت، گردشگری و تکنولوژی.(3)1. 1-7.
زنگوئی، فرنوش؛ خرازی محمدوندی آذر، زهرا و صالحی صدقیانی، جمشید. (1399). «شناسایی مؤلفه¬های هوشمندسازی گردشگری در ایران». مطالعات مدیریت کسب¬وکار هوشمند.(8)32. 239-272.
زنگوئی، فرنوش، خرازی محمدوندی آذر، زهرا، و صالحی صدقیانی، جمشید. (1401). «هوشمندسازی صنعت گردشگری ایران: تأکیدی بر توانمندسازی اجتماعی و فرهنگی». مطالعات اجتماعی گردشگری، 10(19 )، 335-368.
صلاحی کجور، عظیم، رضوی، سیدمحمدحسین، امیرنژاد، سعید، محمدی، نصراله، و تقی پوریان، محمدجواد. (1400). «طراحی الگوی گردشگری هوشمند در صنعت ورزش با رویکرد داده بنیاد». گردشگری و توسعه، 10(3 )، 167-180.
غفوریان، مهسا. (1402). «راهبردهای تحقق گردشگری هوشمند در شهر مشهد با رویکرد سناریو نویسی». فصلنامۀ آینده پژوهی شهری.(3)1. 1-29.
فلاح تفتی، حامد؛ حیدری کوشکنو، مجید و الماسی سروستانی، راضیه. (1397). «شناخت مؤلفه¬های شهروند هوشمند در محیط شهری با رویکرد یادگیری فناورانه: موردمطالعه: شهر یزد». اقتصاد و مدیریت شهری. 7(25). 59-76.
قاسمی نژاد، حسین. (1388). سیستم¬های حمل و نقل هوشمند. کنفرانس ملی تصادفات و سوانح جاده¬ای و ریلی.
قراخانی بهار، امید؛ عبادتی، امید مهدي و سادات رسول، سید مهدي. (1398). تجزیه و تحلیل مراکز اقامتی گردشگري در ایران با استفاده از کلان داده. پایان¬نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت دانشگاه خوارزمی.
قربانی، امیر؛ دانایی، ابوالفضل؛ زرگر، سیدمحمد و همتیان، هادی.(1398). «پست مدرنیسم و طراحی مدل سازمان هوشمند مدیریت گردشگری موردمطالعه: دفاتر ارائه خدمات گردشگری و هتل¬های سه ستاره شهر بیرجند». برنامه¬ریزی و توسعۀ گردشگری،(28)8. 50-69.
کاوه، خدیجه؛ نکوئی زاده، مریم و علی¬محمدلو، مسلم. (1400). «شناسایی کاربردهای اینترنت اشیاء برای هوشمندسازی مقاصد و جاذبه¬های گردشگری: یک مرور سیستماتیک». رشد فناوری، 18(69 )، 21-33.
کروبی، مهدی؛ ضیایی، محمود؛ محمودزاده، سیدمجتبی و پویان¬زاده، نسترن.(1401). «الگوی مدیریت ازدحام گردشگران در مقصدهای ساحلی مازندران مبتنی بر گردشگری هوشمند». جغرافیا و توسعۀ ناحیه¬ای. (41)4. 207-243.
مولایی، فهیمه؛ کرکه‌ابادی کامیابی؛ سعید. (2021). «امکان‌سنجی ایجاد دهکده گردشگری هوشمند در مناطق مرزی مطالعه موردی: شهر مرزی آستارا». پژوهشنامه مطالعات مرزی. 9(34). 71-87.
مهدی¬زاده، سعید. (1398). سیستم¬های هوشمند سفر و گردشگری و تاثیرات و کارکردهای آن در کارافرینی، پایان¬نامه کارشناسی ارشد، به راهنمایی دکتر محمد باشکوه اجیرلو، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی.
نادعلی، سوسن، و سفیدچیان، سلمان. (1397). «توان سنجی گردشگری هوشمند با تأکید بر ضرورت‌ها و الزامات زیر ساختی مطالعه موردی کلان شهر مشهد». جغرافیایی فضای گردشگری، 7(28 )، 125-139.
Buonincontri, P., & Micera, R. (2016). The experience co-creation in smart tourism destinations: a multiple case analysis of European destinations. Information Technology & Tourism, 16, 285-315.
Apriyandi, D. (2024). A Smart Tourism Platform Reference Architecture for Developing Countries (Master's thesis, University of Twente).
Baggio, R., Micera, R., & Del Chiappa, G. (2020). Smart tourism destinations: a critical reflection. Journal of Hospitality and Tourism Technology, 11(3), 407-423.
Benner, M. (2017). From clusters to smart specialization: Tourism in institution-sensitive regional development policies. Economies, 5(3), 26.
Buhalis, Dimitrios. & Amaranggana, Aditya. (2014) Smart Tourism Destinations Enhancing Tourism Experience Through Personalisation of Services, Conference Tussyadiah, Inversini Information and communication technologies in tourism, Springer International Publishing, Switzerland, pp.377–389.
Cavalheiro, M. B., Joia, L. A., & Cavalheiro, G. M. D. C. (2020). Towards a smart tourism destination development model: Promoting environmental, economic, socio-cultural and political values. Tourism Planning & Development, 17(3), 237-259.
Chuang, C. M. (2023). The conceptualization of smart tourism service platforms on tourist value co-creation behaviours: an integrative perspective of smart tourism services. Humanities and Social Sciences Communications, 10(1), 1-16.
Errichiello, L., & Micera, R. (2021). A process-based perspective of smart tourism destination governance. European Journal of Tourism Research, 29, 2909-2909.
Errichiello, L., & Micera, R. (2021). A process-based perspective of smart tourism destination governance. European Journal of Tourism Research, 29, 2909-2909.
Femenia-Serra, F., & Ivars-Baidal, J. A. (2021). Do smart tourism destinations really work? The case of Benidorm. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 26(4), 365-384.
Foronda-Robles, C., Galindo-Pérez-de-Azpillaga, L., & Fernández-Tabales, A. (2023). Progress and stakes in sustainable tourism: indicators for smart coastal destinations. Journal of Sustainable Tourism, 31(7), 1518-1537.
Foronda-Robles, C., Galindo-Pérez-de-Azpillaga, L., & Fernández-Tabales, A. (2023). Progress and stakes in sustainable tourism: indicators for smart coastal destinations. Journal of Sustainable Tourism, 31(7), 1518-1537.
Gretzel, U., Sigala, M., Xiang, Z., & Koo, C. (2015). Smart tourism: foundations and developments. Electronic Markets, 25(3), 179-188.
Gretzel, U., Reino, S., Kopera, S., & Koo, C. (2015). Smart tourism challenges. Journal of Tourism, 16(1), 41-47.
Hidayah, N., Suherlan, H., & Putra, F. K. K. (2022). Stakeholders' Synergies in Developing Smart Tourism Destination. A Phenomenographic Study. Journal of Environmental Management & Tourism, 13(2), 313-323.
Huang, C. Derrick. (2016) Smart Tourism Technologies in Travel Planning: The Role of Exploration and Exploitation, Information & Management, Florida Atlantic University, USA.
Khan, M. S., Woo, M., Nam, K., & Chathoth, P. K. (2017). Smart city and smart tourism: A case of Dubai. Sustainability, 9(12), 2279.
Kim, D. (2016). A Policy Network in Smart Tourism Policymaking: A Korea Case, Masterthesis of Science in Tourism and Hospitality, University of Guelph
Lee, P., Hunter, W. C., & Chung, N. (2020). Smart tourism city: Developments and transformations. Sustainability, 12(10), 3958.
Leung, R. (2022). Development of information and communication technology: from e-tourism to smart tourism. Handbook of e-Tourism, 23-55.
Li, Y., Hu, C., Huang, C., & Duan, L. (2017). The concept of smart tourism in the context of tourism information services. Tourism management, 58, 293-300.
Luo, L., & Zhou, J. (2021). BlockTour: A blockchain-based smart tourism platform. Computer Communications, 175, 186-192.
McCarthy, J. C. , & Wright, P. C. (2004). Technology as experience. Cambridge, MA: MIT Press.
Nasution, D. S., & Rahmawati, N. (2021). Smart Tourism Development Post Earthquake and Covid 19 Pandemic in West Nusa Tenggara. International Journal of Tourism and Hospitality in Asia Pasific (IJTHAP), 4(3), 32-47.
Ndou, V., Hysa, E., & Maruccia, Y. (2023). A Methodological Framework for Developing a Smart-Tourism Destination in the Southeastern Adriatic–Ionian Area. Sustainability, 15(3), 2057.
Novera, C. N., Ahmed, Z., Kushol, R., Wanke, P., & Azad, M. A. K. (2022). Internet of Things (IoT) in smart tourism: a literature review. Spanish Journal of Marketing-ESIC, 26(3), 325-344.
OECD (2020) OECD Tourism Trends and Policies, available at: https://www.oecd-ilibrary.org/urban-rural-and-regional-development/oecd-tourism-trends-and-policies-2020_6b47b985-en.
Otowicz, M. H., Macedo, M., & Biz, A. A. (2022). Dimensions of smart tourism and its levels: An integrative literature review. Journal of Smart Tourism, 2(1), 5-19.
Pai, C. K., Liu, Y., Kang, S., & Dai, A. (2020). The role of perceived smart tourism technology experience for tourist satisfaction, happiness and revisit intention. Sustainability, 12(16), 6592.
Pearce, P. L., & Oktadiana, H. (Eds.). (2019). Delivering Tourism Intelligence: From Analysis to Action (Bridging Tourism Theory and Practice, Vol. 11). Emerald Publishing.
Ribes, J. F. P., & Baidal, J. I. (2018). Smart sustainability: A new perspective in the sustainable tourism debate. Investigaciones Regionales-Journal of Regional Research, (42), 151-170.
Rocha, J. (2020). Smart tourism and smart destinations for a sustainable future. In Decent work and economic growth (pp. 871-880). Cham: Springer International Publishing.
Santos-Júnior, A., Almeida-García, F., Morgado, P., & Mendes-Filho, L. (2020). Residents’ quality of life in smart tourism destinations: A theoretical approach. Sustainability, 12(20), 8445.
Sigala, M., & Chalkiti, K. (2014). Investigating the exploitation of web 2.0 for knowledge management in the Greek tourism industry: an utilization– importance analysis. Journal of Computers in Human Behavior,30(4), Pp:800-812.
Torabi, Z. A., Shalbafian, A. A., Allam, Z., Ghaderi, Z., Murgante, B., & Khavarian-Garmsir, A. R. (2022). Enhancing memorable experiences, tourist satisfaction, and revisit intention through smart tourism technologies. Sustainability, 14(5), 2721.
Williams, A. M., Rodriguez, I., & Makkonen, T. (2020). Innovation and smart destinations: Critical insights. Annals of Tourism Research, 83, 102930. https://doi.org/10.1016/j.annals.2020.102930
Yoo, C., Kwon, S., Na, H., & Chang, B. (2017). Factors affecting the adoption of gamified smart tourism applications: An integrative approach. Sustainability, 9(12), 2162.
Zahiri Mohd N. (2013) "Getting to the next level of smart government", MAMPU (The Malaysian Administrative Modernization and Management Planning Unit).
Zeng, Y. (2022, October). Design and Implementation of Smart Tourism System Based on Internet of Things Information Technology. In Innovative Computing: Proceedings of the 5th International Conference on Innovative Computing (IC 2022) (pp. 230-237). Singapore: Springer Nature Singapore.
Zhang, Y., Sotiriadis, M., & Shen, S. (2022). Investigating the impact of smart tourism technologies on tourists’ experiences. Sustainability, 14(5), 3048.