هوشمندسازی صنعت گردشگری ایران: تأکیدی بر توانمندسازی اجتماعی و فرهنگی
محورهای موضوعی :فرنوش زنگوئی 1 , زهرا خرازی محمدوندی آذر 2 * , جمشید صالحی صدقیانی 3
1 - واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، تهران، ایران
کلید واژه: ارتباطات, توان‌سنجی, حکمرانی نوین, فناوری‌های نوین, گردشگری هوشمند,
چکیده مقاله :
هدف اصلی این مقاله بررسی نقش توانمندسازی اجتماعی و فرهنگی در نهادینه کردن برنامه های هوشمندسازی صنعت گردشگری ایران و شناسایی مؤلفه های هوشمندسازی گردشگری در مقاصد شهری ایران است. این پژوهش از نوع آمیخته و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی قراردادی در بخش کیفی و پیمایش در بخش کمّی انجام شده است. در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه-گیری هدفمند و تکنیک گلوله برفی، 13 نفر از مدیران گردشگری کشور مورد مصاحبه عمیق قرار گرفتند. 390 نفر از کارشناسان آژانس های مسافرتی نیز به عنوان نمونه‌ی بخش کمّی با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب شدند. پس از تحلیل داده ها از طریق مدل یابی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی، مشخص شد که تمامی متغیرهای مشاهده‌پذیر و پنهان در سطح 05/0 معنی‌دار بوده و مورد تأیید قرارگرفتند. چهار مؤلفه‌ی توانمندسازی اجتماعی- فرهنگی، حکمرانی هوشمند، توسعه‌ی کاربرد تکنولوژی های نوین هوشمند و هوشمندسازی جامع خدمات گردشگری، به عنوان مؤلفه‌های هوشمندسازی صنعت گردشگری در ایران شناسایی شدند. بر اساس شاخص استون-گایسر شاخص افزونگی مؤلفه‌ی توانمندسازی اجتماعی و فرهنگی، 523/0 محاسبه شد که بر اساس مقدار آن در مدل نهایی (528/0)، قدرت پیش بینی قوی مدل تأیید شد.
The main purpose of this article was to investigate the role of social and cultural empowerment in institutionalizing smart programs of Iran's tourism industry and identify the components of smart tourism in Iran's urban destinations. As a mixed-method research, this study used contractual qualitative content analysis within its qualitative phase and a survey in its quantitative phase. As for the qualitative phase, 13 Iranian tourism managers were selected and interviewed through targeted and snowball sampling. Moreover, to conduct the quantitative phase, 390 travel agency experts were selected via convenience sampling, using Cochran's formula. The results of analyzing the data via structural equation modeling with the partial least squares approach showed that all observable and hidden variables were significant at the level of 0/05, all of which were confirmed. Furthermore, socio-cultural empowerment, smart governance, development of new smart technologies applications, and comprehensive smart tourism services were identified as components of the smart tourism industry in Iran. In addition, based on the Stone-Geisser index, the redundancy index of the social and cultural empowerment component was calculated to be 0/523 and based on its value in the final model (0/528), the strong predictive power of the model was confirmed.
پوراحمد، احمد؛ زیاری، کرامت اله؛ حاتمی نژاد، حسین، پارسا. (پشاه آبادی)، شهرام. (1397).«تببین مفهوم و ویژگی¬های شهر هوشمند»، مجله باغ نظر، پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی، سال 15، شماره 58: 26-5 .
اسميت، ملاني؛ مک لئود، نيكولاي؛ هارت روبرتسون، مارگارت. (1391). مفاهیم كليدي در مطالعات گردشگري، مترجم جعفر باپيري، چاپ اول:45، تهران: مهكامه.
بختیاری، صادق و یزدانی، مرتضی. (1389). «بررسي آثار مستقيم و غير مستقيم گردشگري بر اشتغال»، فصلنامه علوم اقتصادي، سال چهارم، شماره13، زمستان 1389.
پوراحمد، احمد؛ زیاری، کرامت اله؛ حاتمی نژاد، حسین؛ پارسا، شهرام. (1396). «شهر هوشمند: تبیین ضرورت¬ها و الزامات شهر تهران برای هوشمندی»، فصلنامه علمی- پژوهشی نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال دهم، شماره دوم.
پورگیو، فریده (1379). بررسی توانمندسازی زنان در ایران با تاکید بر رسانه¬ها و کتاب¬های درسی، مرکز امور زنان ریاست جمهوری، اولین همایش توانمندسازی زنان.
تاج الدین، محمد باقر؛ رحمتی والا، لیلی (1393). «رسانه¬ی ملی و توانمندسازی زنان سرپرست خانوار (مورد مطالعه: زنان سرپرست خانوار منطقه 18 تهران)»، تهران، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات راهبردی زنان، دوره 17، شماره 65، صفحه 119-161
چریم، سید محسن؛ جولا، غلامرضا؛ خدادادی، مصطفی. (1397). «بررسی نقش گردشگری در توانمندسازی اجتماعی زنان روستاهای ادغام شده به شهر (مطالعه موردی: کوی وهب. شهرستان شوش. استان خوزستان)»، فصلنامه علمی تخصصی پژوهش-های گردشگری و توسعه پایدار، سال اول، شماره یک، تابستان
سرگلزاری، شریفه؛ محمدابراهیمی زاده سپاسگزار؛ صمد. (1396). «مدل سازی پذیرش فناوری از سوی کاربران برای دستیابی به شهر هوشمند؛ مطالعه موردی: شهرهای مرکز استان»، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات شهری، شماره بیست و دوم، بهار
شمس الدینی، علی؛ درخشان، الهام؛ کریمی، ببراز. (1395). «ارزیابی اثرات توانمندسازی نیروی انسانی در توسعه¬ی صنعت گردشگری؛ مطالعه موردی: استان کهیگیلویه و بویراحمد»، فصلنامه برنامه¬ریزی منطقه¬ای، سال 6، شماره پیاپی 24، زمستان
صادقی، سجاد و جدیری عباسی، محمد. (1394). «بررسی زیر ساخت¬های صنعت گردشگری و پتانسیل¬های موجود بر توسعه توریسم تبریز». دومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش در علوم مهندسی، علوم و تکنولوژی.
عطافر، علی؛ خزائی پول، جواد و پورمصطفی خشکرودي، مهدي. (1391). «عوامل مؤثر بر پذیرش فناوري اطلاعات در صنعت گردشگري»، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگري، سال 7 ، شماره 18 ، صص 131-156.
فرهادی محلی، علی. (1390). «بررسي تحلیلي پدیده جهاني شدن با تمركز بر حوزه فرهنگ»، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، دوره 2، شماره 5 (شماره پیاپی 5)، صفحه 96-63.
فلاح، مسعود؛ استقلال، احمد، (1393). «مروری بر مفاهیم، شاخص¬ها و معیارهای شهر هوشمند»، نشریه علمی- تخصصی شهر هوشمند، شماره اول، سال اول، صص 8
کاظمی، مهدی؛ (1385)، مدیریت گردشگری، انتشارات سمت، چاپ اول، صص 15-14.
گزارش معاونت پژوهش¬های زیربنایی و امور تولیدی، دفتر مطالعات ارتباطات و فناوری¬های نوین. (1395). «شهر هوشمند و الزامات قانونی»، گزارش معاونت پژوهش¬های زیربنایی و امور تولیدی، دفتر مطالعات ارتباطات و فناوری¬های نوین، شهریور 1395، شماره مسلسل 14971، ص8-12
لطفی خاچکی، بهنام. (1387). «گردشگری به مثابه صنعت»، فصلنامه علمی- پژوهشی راهبرد، سال اول، شماره دوم، زمستان 1387، صفحه 180
محمد علی پور، رسول. (1399). شاخص‌هاي توسعه پايدار علم گردشگري. برگرفته از www.tourismscience.ir
محمودی، ایرج؛ آقائی، هادی؛ جعفری، عطااله. (1389). «جهانی شدن صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و راهبردهای فرهنگ مصرف ایران»، فصلنامه مطالعات جامعه شناس، سال دوم، شماره هشتم، پائیز 9831 (917 – 991).
مرادی، شیما. (1397). «بررسی سیر موضوعی مطالعات حوزه شهر هوشمند»، پژوهشنامه علم سنجی، دوفصلنامه علمی دانشگاه شاهد، دوره 5، شماره 1، بهار و تابستان
ملکی، سعید و سعیدی، جعفر. (1393). «استفاده ازمدل نقش جاذبه¬هاي گردشگري در توسعه شهرستان لردگان ارزیابی SWOT»، فصلنامه فضای گردشگری، سال سوم، شماره 11.
میری آشتیانی، الهام (1387). «تمیز نسلی در ایران»، مجموعه مقالات چالش¬های اجتماعی ایران، تهران، پژوهشکده¬ی تحقیقات استراتژیک، صفحه 319
نادعلی، سوسن؛ سفیدچیان، سلمان. (1397). «توان سنجی گردشگری هوشمند با تاکید بر ضرورت¬ها و الزامات زیرساختی (مطالعه موردی کلان شهر مشهد)»، نشریه جغرافیای فضای گردشگری، دوره 7، شماره 28.
نرگسی، شهین؛ بابکی، روحاله؛ عفتی، مهناز. (1397). «بررسی رابطه بین گردشگری، رشد اقتصادی و توسعه مالی در ایران»، فصلنامه اقتصاد مالی، دوره 12، شماره 44، 41-68.
الوانی، سید مهدی؛ پیرودخت، معصومه. (1385). فرآیند مدیریت جهانگردی، دفتر پژوهش¬های فرهنگی، چاپ اول، صفحه 70-71.
یوسفی سادات، محرم. (1393). راهنماي آموزشي مدل توانمندسازي جوامع روستايي. پژوهشکده محیط زیست. چاپ اول.
Abbott, P.; Wallace, C. (2001). The Sociology of Women, Translated by Mnijeh Najm Iraqi, Tehran, Ney Publisher.
Ali, A. and A. J. Frew (2010). ICT-An innovative approach to sustainable tourism development. JOHAR, 5(2): 28
Benckendorff, P., Moscardo, G., Pendergast, D., (2010). Tourism and Generation Y, MPG Books Group. 22-28.
Buhalis, D. and R. Law. (2008) Progress in information technology and tourism management: 20years on and 10 years after the Internet-The state of Tourism research, Tourism management, 29(4): 609-623
Buhalis, D. (2003). eTourism: Information technology for strategic tourism management. London: Financial Times Practice Hall. 21.
Buhalis, D., Amaranggana, A. (2014). Smart Tourism Destinations, Proceedings of International Conference on Information and Communication Technologies in Tourism 2014, Dublin, Ireland, 553-564.
Buhalis, D., Amaranggana, T. (2015). Smart Tourism Destinations: Enhancing Tourism Experience Through Personalisation of Services. Proceedings of Information and Communication Technologies in Tourism 2015, Lugano, Switzerland, 377-389.
Giffinger, R.; Fertner, C., & Kramar, H.; (2007). Smart cities Ranking of European medium-sized cities. University of Ljubljana, Evert Meijers. Project homepage:
www.smartcities.eu.11.
Goldner, Charles R; Ritchi J R Brent; Mcintosh, Robert W. (1999). tourism: principles. Practices.phlosophies, J.W publication. P.13-14
Gretzel, U. (2011). Intelligent systems in tourism: a social science perspective. Annals of Tourism Research, 38(3), 757-779.
Gretzel, U., Sigala, M., & Xiang, Z. (2015). Smart tourism: foundations and developments, Institute of Information Management, University of St. Gallen, 2-15.
Kim, D. (2016). A Policy Network in Smart Tourism Policymaking: A Korea Case, Master thesis of Science in Tourism and Hospitality, University of Guelph.
Koo, C., Mendes Filho, L., & Buhalis, D.(2019). Smart tourism and competitive advantage for stakeholders. Tourism Review, 74(1): Pp: 1-128.
Matos, A., Pinto, B., Barros, F., Martins, S., Martins, J., & Au Yong-Oliveira, M.(2019, April). Smart Cities and Smart Tourism: What Future Do They Bring? Proceedings of World Conference on Information Systems and Technologies, Pp. 358-370.
Neuhofer, B., Buhalis, D., & Ladkin, A. (2015). Smart technologies for personalized experiences: a case study in the hospitality domain. Electronic Markets,September, 25(3), 243-254.
Nicholson, D.W., et al. (1995). Identification and Inhibition of the ICE/CED-3 Protease Necessary for Mammalian Apoptosis. Nature, 376, Pp: 37-43.
https://doi.org/10.1038/376037a0
Pine, B., & Gilmore, J. H. (1998). Welcome to the experience economy. Harvard Business Review, Reprint No. 98407. 97-105
Santos Junior, A.; Mendes-Filho, L.; Garcia, F.; Simoes, J.; (2017). Smart Tourism Destinations: a study based on the view of the stakeholders. Revista Turismo em Análise RTA, 28(3), Pp: 358-379.
Sigala, M. (2012). Social media and crisis management in tourism: applications and implications for research, Information Technology and Tourism, 13(4), 269-283.
Stylidis, D., & Terzidou, M. (2014). Tourism and the economic crisis in Kavala,
Greece. Annals of Tourism Research, 44, pp.210-226.
Tu, Q., Liu, A. (2014). Framework of Smart Tourism Research and Related Progress in China. In Proceedings of International Conference on Management and Engineering (CME 2014), Shanghai, China, pp. 45-46.
Wang, D., Li, X., & Li, Y. (2013). China’s smart tourism destination initiative: A taste of the service-dominant logic. Journal of Destination Marketing and Management, 2(2), pp. 59-61.
Wang, D., Xiang, Z. (2012). The new landscape of travel: A comprehensive analysis of smartphone apps. Information and Communication Technologies in Tourism 2012. Wien: Springer, pp.308-319.
Wang, X., Li, X., & Zhen, F. (2016). How smart is your tourist attraction? Measuring tourist preferences of smart tourism attractions via a FCEM-AHP and IPA approach. Tourism Management, vol.54, Issue C, pp.308-320.
World travel and Tourism council. (2020). https://wttc.org/Research/Economic-Impact.
Young, I.M (1994). Punishment, Treatment and Empowerment: Three Approaches to Policy for Pregnant Addicts. Feminist Studies, 20(1). pp 33-57.
Zhuang, C. (2015). Study on innovative design of Chinese smart tourism products based on Cangzhou urban planning project. Thesis submitted in partial fulfilment of the requirements for the degree of master of Tourism Management at Aalto University Learning Centre, p.20.
Zimmerman, M.E (1990). Deep ecology and ecofeminism: The emerging dialogue. In T. Diamond and G.F. Orenstein (Eds.). Reweaving the world: The emergence of ecofeminism. San Francisco: Siera Club Books.