چارچوب تدوین سیاست¬های گردشگری جمهوری اسلامی ایران
محورهای موضوعی :حمید ضرغام بروجنی 1 * , مرتضی بذرافشان 2
1 - دانشگاه علامه طباطبایی تهران
2 - هیات علمی
کلید واژه: گردشگری, سیاست¬, گذاری, برنامۀ پنج‌ساله پنجم توسعه, سند چشم¬, انداز 1404.,
چکیده مقاله :
این مقاله میکوشد با توجه به سیاست های گردشگری برنامۀ پنج ساله پنجم توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و سیاست های گردشگری مذکور در سند چشم انداز 1404، چارچوبی برای تدوین سیاست های گردشگری جمهوری اسلامی ایران معرفی کند. برای این کار از خبرگان گردشگری (مشتمل بر جامعه دانشگاهی مرتبط با موضوع، کارشناسان ارشد سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری) در قالب پرسش‌نامه‌ای متشکل از 15 سوال با طیف 5 گزینه ای لیکرت دربارۀ سیاست های بخش، نظرخواهی شد. پاسخ های این خبرگان، پس از انجام آزمون لازم برای تعیین تناسب آن‌ها برای تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی (با استفاده از نرم افزارهای اس.پی.اس.اس و لیزرل) تحلیل گردید. به اتکای نتایج، چهارچوبی متشکل از سیاست های اقتصادی – حمایتی، سیاسی – امنیتی، توسعه – بازاریابی و فرهنگی ارائه شد که می تواند برای سیاست-گذاری های آتی (به‌ویژه برنامۀ پنج ساله ششم توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) و رسیدن به اهداف سند چشم انداز 1404 مورد استفاده قرار گیرد. یافته ها هم‌چنین نشان می‌دهد که از نظر خبرگان در فرآیند تدوین سیاست های گردشگری، سیاست های توسعه – بازاریابی دارای بالاترین اولویت هستند. در این تحقیق اولویت اهمیت شاخص های هر یک از سیاست های پیشنهادی گردشگری نیز مشخص گردیده است.
In this article, the researchers have tried to propose a model for formulating tourism policies of Iran in accordance to tourism policies of Five-Year Economic, Social and Cultural Plan and that of Iran Vision of 2025. Hence, a questionnaire composed of 15 questions (with Likert scale) was distributed among tourism experts (university professors, tourism experts at Iranian Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization and etc.). The data was then analyzed by use of Exploratory Factor Analysis and Confirmative Factor Analysis. The results showed that there are four factors (Economic and Supportive, Political, Marketing and Development and Cultural) that can be considered for policy making of Iran, more specifically for future formulation of tourism policies of Iran. The results also showed that marketing and development policies are of highest priority (regarding the experts’ point of view). The importance of different variables was also examined in this article.
ادگل سر، دیوید ال؛ ماریا دل ماسترو، آلن؛ اسمیت، گینگر؛ سوانسون، جیسون آر. (1392). خط-مشی¬گذاری در صنعت گردشگری - دیروز، امروز، فردا. ترجمه: حمید ضرغام بروجنی و مرتضی بذرافشان. تهران: دفتر پژوهش¬های فرهنگی.
بذرافشان، مرتضی. (1391). «عوامل مؤثر بر اجرای اثربخش خط¬مشی¬های گردشگری جمهوری اسلامی ایران». پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
حیدری چیانه، رحیم؛ رضاطبع ازگمی، سیده خدیجه؛ سلطانی، ناصر؛ معتمدی¬مهر، اکبر. (1392). «تحلیلی بر سیاست¬گذاری گردشگری در ایران». مجلۀ برنامه¬ریزی و توسعۀ گردشگری. سال دوم. صص 32-11.
رزقی رستمی، علیرضا. (1383). «آسیب‌شناسی اجرای خطمشیهای صنعتی کشور و ارائه الگوی پیشنهادی». رسالۀ دکترای رشته مدیریت صنعتی (گرایش خطمشی). دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
سعیدی، علی اصغر؛ بهشتی، سیدمحمد؛ رضوانی، رضا. (1391). «موانع اساسی سیاست¬گذاری گردشگری از نظر نخبگان». مجلۀ برنامه¬ریزی و توسعۀ گردشگری. پاییز 1391. صص 33-56.
ضرغام بروجنی، حمید؛ بذرافشان، مرتضی. (1393). «بررسی عوامل مؤثر بر اجرای اثربخش خط-مشی¬های گردشگری جمهوری اسلامی ایران؛ از دیدگاه پژوهشگران دانشگاهی». فصلنامه برنامه-ریزی و توسعه گردشگری. سال سوم. شمارۀ 9. صص. 51-31.
ضرغام بروجنی، حمید؛ شالبافیان، علی‌اصغر. (1392). سیاست¬های گردشگری کشورها، مطالعه¬ای تطبیقی. تهران: نشر مهکامه.
قلی‌پور، رحمت‌الله. (1387). تصمیم‌گیری سازمانی و خطمشیگذاری عمومی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
الوانی، سیدمهدی. (1389). تصمیم‌گیری و تعیین خطمشی دولتی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
Clin, K. (2000). Defining the Implementation Problem: Organisation Management Versus Cooperation. Journal of Public Administration Research and Theory, 10(3), 511-571.
Cochran, M., & Carr, C. (2006). American Public Policy. Thomason Wadsworth.
Dodds, R., & Butler, R. (2010). Barriers to Implementing Sustainable Tourism Policy in Mass Tourism Destinations. An Internationa Multidiscniplinary Jouranl of Tourism, 5(1), 35-53.
Dredge, D., & Jenkins, J. (2007). Tourism Policy and Planning. Milton, Queensland: Wiley.
Goeldner, C. R., & Brent Ritchie, J. R. (2009). Tourism Principle, Practices, Philosophies (Eleventh Edition ed.). John Wiley & Sons Inc.
Kline, Rex B. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. The Guilford Press. New York, London. Third Edition
Lai, K., Li, Y., & Feng, X. (2006). Gap between Tourism Planning and Implementation: A Case of China. Tourism Management, 27, 1171-1180.
Lewis, D., & Wallace, H. (1984). Policies into Practice: National and International Case Studies in Implementation. Heinemann Educational Books, Exeter.
Makinde, T. (2005). Problems of Policy Implementation in Developing Nations: The Nigerian Experience. J. Sco. Sci, 11(1), 63-69.
Matland, R. (1995). Synthesising the Implementation Literature: the Ambiguity - Conflict Model of Policy Implementation. Journal of Public Administration Research and Theory, 5(2), 145-175.
Sabatier, P. A., & Mazmanian, D. (1980). A Framework for Analysis. Policy Study Journal, 8, 538-660.
Van Meter, D., & Van Horn , C. (1975). The Policy Implementation Process: A Conceptual Framework. Wadsworht.
Yuksel, A., Yuksel, F., & Culha, O. (2011). Ministers' Statements: A Policy Implementation Instrument for Sustainable Tourism. Journal of Sustainable Tourism, 1-20.
Cochran, M., & Carr, C. (2006). American Public Policy. Thomason Wadsworth.
Scott, N. (2011) Tourism Policy: A Strategic Review. Contemporary Tourism Reviews. The School of Tourism, The University of Queensland, Australia.
Chen, Y. C., Liu، C. H., Kuo, C. L., Tzeng, G. H.، & Lee, M. H. (2010). Setting the Tourism Delimitation on Policy Development by a Hybrid MCDM Model. Paper Presented in 2010 Asia Tourism Forum.
Krutwaysho, O., & Bramwell, B. (2010). Tourism Policy Implementation and Society. Annals of tourism Research, 37(3), 45-63.
Tang, X. (2016). The historical evolution of China's tourism development policies (1949-2013) - A quantitative research approach, Tourism Management, 1-11.
Estol, J. and Xavier, F. (2016). European tourism policy: Its evolution and structure. Tourism Management, 52, 230-241.