شناسایی و اولویت‌بندی مؤلفه‌های مؤثر در افزایش مشارکت اجتماعی جامعه میزبان در حفاظت از میراث جهانی یونسکو (مورد مطالعه: میراث جهانی استان یزد)
محورهای موضوعی :علی اصغر شالبافیان 1 * , فاطمه خزائی 2 , مریم عبدلی 3 , نگار رجبی 4
1 - دانشگاه سمنان
2 - دانشگاه سمنان
3 - دانشگاه سمنان
4 - دانشگاه سمنان
کلید واژه: سطوح مشارکت اجتماعی# مؤلفه‌های مؤثر در مشارکت# جامعه میزبان# حفاظت از میراث فرهنگی# یزد# ,
چکیده مقاله :
ثبت میراث فرهنگی جوامع در فهرست سازمان یونسکو به عنوان سایت‌های میراث جهانی، زمینه توسعه بیشتر صنعت گردشگری را فراهم نموده و از این جهت مشارکت جامعه میزبان به عنوان بازیگران اصلی این میراث معنوی را برای موفقیت در برنامه‌های حفاظتی می‌طلبد. استان یزد با دارا بودن یک شهر تاریخی، باغ‌ها و قنات‌هایی که به میراث جهانی یونسکو پیوسته‌اند، به شناسایی عوامل مؤثر در جلب حداکثری مشارکت اجتماعی جهت بهبود فرایند مدیریت استراتژیک مقصد به‌طور جدی نیازمند است؛ بنابراین هدف عمده این پژوهش، بررسی مؤلفه‌های مؤثر در افزایش مشارکت اجتماعی جامعه میزبان در حفاظت از میراث جهانی استان یزد است. پژوهش حاضر با توجه به هدف، از نوع کاربردی و با توجه به نحوه گردآوری داده‌ها از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی فعالین حوزه گردشگری شهر یزد در زمستان 1398 بودند که با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای، 155 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. پس از محاسبه روایی و پایایی ابزارها، داده‌ها و تحلیل روابط بین آن‌ها با استفاده از نرم‌افزار لیزرل و مدل معادلات ساختاری انجام شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که ادراک، علاقه، دانش جامعه محلی آگاه از فرآیند مشارکت و نیز فرصت‌های ارائه‌شده از سوی مدیران برای مشارکت در حفاظت از میراث جهانی، بر تمامی سطوح مشارکت (اجباری، القا شده و خودجوش) تأثیر مستقیم و معناداری دارند و همچنین میزان این تأثیر معنادار بر مشارکت خودجوش بیشتر از سایر سطوح مشارکت است.
The UNESCO registry of communities' cultural heritage as the World Heritage Sites prepares the ground for further development of tourism industry, requiring local communities' contribution to the success of preservation programs. Given that Yazd province includes a historic city with several gardens and aqueducts that have been registered in the UNESCO World Heritage list, it demands the identification of influential factors involved in achieving maximum social contribution and improving the process of destination's strategic management. Therefore, this study sought to investigate the influential factors involved in enhancing the social contribution of the local community in preserving the world heritage sites existing in Yazd province. The study is applied in terms of purpose and descriptive-correlational in terms of data collection. The study's statistical population comprised all tourism professionals and staff who were active in Yazd during winter 2019, out of which 155 individuals were selected as the sample size via stratified random sampling. After measuring the validity and reliability of the instruments, the collected data were analyzed via LISREL software and structural equation modeling. The results suggested that perception, interest, the locals' knowledge and their awareness of the contribution process, and the opportunities and awards offered by managers for contributing to preserving the world heritage sites had significant direct effects on all levels of contribution (forced, induced, & voluntary), with voluntary contribution affected the most in comparison with other levels.
"امین بیدختی، علی‌اکبر؛ جعفری، سکینه و فرهادی، وحید. (1393). «رابطه تعلق اجتماعی و مشارکت اجتماعی با توسعه گردشگری پایدار: نقش میانجی اثرات ادراک‌شده». فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، 9 (26)، 30- 7.
چراغچی، سوسن (1379). «منشورهای بین‌المللی در حفاظت از میراث فرهنگی». اثر، (31) و (32).
حاجی غلام سریزدی، الهام (1392). «اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر مشارکت جامعه محلی در سرمایه‌گذاری در طرح‌های توسعه گردشگری روستایی». فصلنامه برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 2 (4)، 42- 29.
داورانی، مینا؛ شالبافیان، علی‌اصغر و نجار زاده، محمد (1398). «تأثیر مشارکت جامعه محلی در حفاظت از میراث فرهنگی و توسعه گردشگری (مطالعه موردی: مسجد تاریخانه دامغان)». پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت گردشگری گرایش بازاریابی، دانشکده گردشگری، دانشگاه سمنان.
رضایی، نعیمه و فرجی، فرناز. (1397). «ارزیابی نقش سازمان‌های غیردولتی در حفاظت از میراث معماری و شهری؛ مطالعه تطبیقی ایران و فرانسه». فصلنامه هویت شهر، 12 (1)، 36- 27.
سالنامه آماری استان یزد (1396). تهران. سازمان برنامه‌وبودجه کشور، مرکز اسناد، مدارک و انتشارات.
غنیان، منصور؛ هاشمی نژاد، آذر (1395). «تحلیل انگیزاننده‌های مشارکت در توسعه گردشگری پایدار از دیدگاه ساکنان محلی منطقه حفاظت‌شده دز». نشریه جغرافیا، (49)، 78- 61.
مرجان منتظری، ناصر براتی (1393). «برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری، رهیافتی کارآمد جهت تحقق گردشگری پایدار؛ مطالعه موردی: شهر یزد». هفت شهر، 57- 40.
Aas, C., A. Ladkin, and J. Fletcher (2005). Stakeholder Collaboration and Heritage Management. Annals of Tourism Research, 32 (1): 28-48.
Arnstein, S.R. (1969). A Ladder of Citizen Participation, Journal of the American Institute of planners, 35(4), pp. 216–24.
Ginzarly, M., Farah, J., & Teller, J. (2019). Claiming a role for controversies in the framing of local heritage values. Habitat International, 88, 101982.
Gursoy, D., Jurowski, C., & Uysal, M. (2002). Resident attitudes: A structural modeling approach. Annals of tourism research, 29(1), 79-105.
Hung, K., Sirakaya-Turk, E., & Ingram, L. J. (2011). Testing the efficacy of an integrative model for community participation. Journal of Travel Research, 50(3), 276- 288.
ICOMOS. (1987). the ICOMOS Charter For the Conservation of Historic Towns and Urban Areas :( Washington Charter). Washington D.C International Council of Mounments and Sites (ICOMOS).
Innes, J. E. (2004). ""Consensus building: Clarifications for the critics"". Planning Theory, 3(1), 5-20.
Jaafar, M., Noor, S. M., & Rasoolimanesh, S. M. (2015). Perception of young local residents toward sustainable conservation programmes: A case study of the Lenggong World Cultural Heritage Site. Tourism Management, 48, 154-163.
Jepson, A., Clarke, A., & Ragsdell, G. (2014). Investigating the application of the motivatione-opportunitye-ability model to reveal factors which facilitate or inhibit inclusive engagement within local community festivals. Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism, 14(3), 331-348.
King, C. S., Feltey, K. M., & Susel, B. O. N. (1998). The question of participation: Toward authentic public participation in public administration. Public Administration Review, 58(4), 317- 329.
Li, J., Krishnamurthy.S. Pereira Roders, A., & van Wesemael, P. (2020). Community participation in cultural heritage management: A systematic literature review comparing Chinese and international practices. Cities, 96, 102476.
Lyon, S. W. (2007). Balancing values of outstanding universality with conservation and management at three United Kingdom cultural world heritage sites. Journal of Heritage Tourism, 2(1), 53-63.
McCloskey, D. J., McDonald, M. A., Cook, J., Heurtin-Roberts, S., Updegrove, S., Sampson, D., et al. (2011). Community engagement: Definitions and organizing concepts from the literature. Principles of Community Engagement (2nd Ed.). Washington D.C.: NIH Publication.
Nicholas, L. N., Thapa, B., & KO, Y. J. (2009). Residents' perspectives of a World Heritage Site: The Pitons Management Area, St. Lucia. Annals of Tourism Research, 36(3), 390- 412.
Pacione, M. (2009). Urban geography: A global perspective. Routledge.
Peters, H. (1999). Making Tourism Work for Heritage Preservation: Lijiang, a case study. In UNESCO and the Nature Conservancy, Yunnan. International Conference on Anthropology, Chinese Society and Tourism, Kunming.
Petty, J. (1995). The Many Interpretations of Community Participation, Focus, 16, pp. 5–10. Rasoolimanesh, S. M., Jaafar, M., Ahmad, A. G., & Barghi, R. (2017). Community participation in World Heritage Site conservation and tourism development. Tourism Management, 58, 142-153.
Rasoolimanesh, S. M., Jaafar, M., Badarulzaman, N., & Ramayah, T. (2015). Investigating a framework to facilitate the implementation of city development strategy using balanced scorecard. Habitat International, 46, 156- 165.
Sharpley, R. (2014). Host perceptions of tourism: A review of the research. Tourism Management, 42, 37- 49.
Simakole, B. M., Farrelly, T. A., & Holland, J. (2018). Provisions for community participation in heritage management: Case of the Zambezi source National monument, Zambia. International Journal of Heritage Studies, 25(3), 225–238.
Sirisrisak, T. (2009). Conservation of Bangkok old town. Habitat International, 33(4), 405-411.
Su, M., & Wall, G. (2014). Community participation in tourism at a world heritage site: Mutianyu Great Wall, Beijing, China. International Journal of Tourism Research (Vol. 16, (2), 146- 156.
Thabet, A. (2007). An Approach to a Strategy For Improving Libyas Tourism Industry. International Tourism Biennia.
Tosun, C. (2006). Expected nature of community participation in tourism devel- opment. Tourism Management, 27(3), 493- 504.
UNESCO, (1972). Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.
WHC. UNESCO (2016); world heritage lists, http://whc.unesco.org/en/list, (Accessed 27 February. 2016).
Xiao, W., Mills, J., Guidi, G., Rodríguez-Gonzálvez, P., Barsanti, S. G., & González-Aguilera, D. (2018). Geoinformatics for the conservation and promotion of cultural heritage in support of the UN Sustainable Development Goals. ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing, 142, 389-406
Yung, E. H., & Chan, E. H. (2013). Evaluation for the conservation of historic buildings. Facilities.
Yung, E., & Chan, E. (2011). Problem issues of public participation in built-heritage conservation: Two controversial cases in Hong Kong. Habitat International, 35(3), 457- 466.
Zhang, Y., Cole, S. T., & Chancellor, C. H. (2013). Residents' preferences for involvement in tourism development and influences from individual profiles. Tourism Planning & Development, 10(3), 267- 284.
Zhong, X., & Leung, H. (2019). Exploring participatory microregeneration as sustainable renewal of built heritage community: Two case studies in Shanghai. Sustainability, 11 (6), 1617.