عوامل مؤثر در تعیین رویکرد مدیریتی برندسازی پایدار مقصدهای گردشگری ساحلی (مورد مطالعه: منطقه ساحلی چابهار)
محورهای موضوعی :پروانه پرچکانی 1 * , سید سعید هاشمی 2 , عبدالرضا رکن الدین افتخاری 3
1 -
2 - دانشگاه علم و فرهنگ
3 - دانشگاه تربیت مدرس
کلید واژه: رویکرد مدیریتی, برندسازی پایدار, مقصدگردشگری ساحلی, چابهار,
چکیده مقاله :
در حال حاضر که برندسازی برای مقصدهای گردشگری از اهمیتی حیاتی برخوردار شده است، این مقصدها تلاش دارند حمایت‌های گسترده‌تری در زمینه‌های اجتماعی، محیط‌زیست، مدیریت و... جلب کنند و شیوه‌های مدیریت برندسازی مقصدها را برای توسعه گردشگری منطقه خود تعیین نمایند. این مهم نیازمند شناسایی عوامل مؤثر در تعیین رویکرد مطلوب مدیریتی است. پژوهش‌حاضر، با هدف تعیین رویکرد مدیریت برندسازی پایدار مقصدهای گردشگری ساحلی از طریق شناسایی عوامل مؤثر بر این رویکرد تلاش داشته تا با نظریه مبتنی بر منابع این مهم را با تکنیک متاسوات در منطقه ساحلی چابهار انجام دهد. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و ترکیبی در جامعه آماری 84 نفری خبرگان و گردشگران انجام شده و در آن از شاخصهای آزمون شده برند پایدار بهره‌گیری شده است. رویکرد مبتنی بر منابع در برندسازی پایدار مقصد ساحلی چابهار، به عنوان مجموعه سرمایه‌ها و قابلیت‌هایی تعریف شدند که به منظور شناسایی و واکنش به تهدیدها و فرصت‌های موجود در دسترس و مفید هستند و بر مبنای «ارزشمندی»، «کمیابی»، «تقلیدناپذیری»، «جانشین ناپذیری منابع» و «قابلیت‌های داخلی» در نظر گرفته شدند و به منظور شناسایی ابعاد رقابتی نیز منطقه ساحلی چابهار با عمان، کیش و قشم مقایسه شده است. با توجه به گرایش مردم محلی ودولت برای توسعه اقتصادی منطقه ساحلی چابهار و پژوهشهای کمی و کیفی انجام شده در منطقه، به نظر می‌رسد منطقه ساحلی چابهار از ظرفیتهای لازم برای مدیریت مشارکتی و اجتماع محور برخوردار است و از این رو بر اساس نتایج این پژوهش، رویکرد مدیریتی مطلوب برای این منطقه مبتنی بر منابع، مشارکتی و اجتماع محور تشخیص داده شده است.
Given the critical importance of branding, tourism destinations seek to attract broader support in social, environmental, and managerial dimensions and set their management methods. To accomplish such goals and to establish an optimal management approach, one needs to identify the influential factors. This paper aimed to establish a sustainable branding management strategy for coastal tourism destinations by identifying influential factors. The resource-based theory was used besides the METASWOT technique to establish a sustainable branding management strategy in Chabahar coastal zone. This mixed descriptive-analytical study was conducted on a statistical population of 84 experts and tourists. It used tested indices of a sustainable brand. The resource-based approach in sustainable branding included a set of assets and abilities that were available and useful in identifying threats and opportunities while reacting to them. This set was considered based on the “valuability,” “scarcity,” “non-imitability,” “non-replaceability of resources,” and “internal capabilities.” Besides, Chabahar coastal zone was compared to Oman, Kish, and Qeshm to identify the competitive dimensions. Given the tendency of local people and government towards economic development in Chabahar and the results from other qualitative and quantitative studies, it can be suggested that Chabahar coastal zone had the capacities required for collaborative and community-centered management. Based on the results, the optimal management strategy for this zone was resource-based, collaborative, and community-centered.
ابراهيم زاده، عیسی و آقاسي زاده، عبداله. (1388). «تحليل عوامل مؤثر بر گسترش گردشگري در ناحيه ساحلي چابهار با استفاده از مدل راهبرديSWOT ». مطالعات و پژوهشهاي شهري و منطقه¬اي، سال اول، شماره اول، 128-107.
افتخاری، رکن الدین عبدالرضا، رمضان نژاد، یاسر و پورطاهری، مهدی. (1395). «سنجش اثرات گردشگری ساحلی بر توسعۀ پایدار روستاهای ساحلی استان گیلان». مجله آمایش جغرافیایی فضا، دوره 6، شماره 20، صص160-145.
افتخاری، رکن الدین عبدالرضا و پرچکانی، پروانه. (1395). «تحلیل ظرفیتهای گردشگری داخلی و بین‌‌‌المللی کرانههای اقیانوسی شرق ایران». همایش ملی فرآوری پتانسیل‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ژئوپلیتیکی توسعه در کرانههای اقیانوسی جنوب شرق کشور.
بیک محمدی، حسن و حاتمی، مجتبی. (1389). «تحلیلی بر ظرفیت‌‌‌‌‌‌ها و ارزش‌‌‌های اکوتوریستی سیستان و بلوچستان». چهارمین کنگره بین‌‌‌المللی جغرافی¬دانان جهان اسلام. دانشگاه سیستان و بلوچستان. زاهدان.
پرچکانی، پروانه؛ هاشمی، سیدسعید و افتخاری، رکن الدین عبدالرضا. (1396). «ارزیابی شاخصهای برند پایدار در مقاصد گردشگری ساحلی». فصلنامه علمی – پژوهشی گردشگری و توسعه، دوره دوم، شماره13.
پرچکانی، پروانه؛ هاشمی، سیدسعید و افتخاری، عبدالرضا رکن الدین. (1396). «تأثیر عوامل تعیین¬کننده در برندینگ پایدار مقاصد گردشگری ساحلی». فصلنامه برنامه¬ریزی و آمایش فضا، دوره 21 شماره 4.
خاتمی فیروز آبادی، علی، عسکری پور، حسین و بخشنده، قاسم. (1392). «رتبه¬بندی سواحل گردشگری جنوب ایران». نشریه مدیریت گردشگری، دوره 8، شماره 23، صص96-71.
دادورخانی، فضیله، قاسمی، ابوطالب و قنبری نسب، علی. (1388). «بررسی اثرات گردشگری ساحلی با تکیه بر نظرسنجی از خانوارهای روستایی؛ مطالعه موردی: روستای چمخاله، شهرستان لنگرود». پژوهشهای جغرافیای انسانی، سال 1، شماره 4، صص64-51.
زاهدی، شمس السادات. (1376). «توریسم و بوم‌گردی پایدار». تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
علیقلی زاده فیروزجایی، ناصر. (1391). «ضرورت و اهمیت توسعۀ گردشگری در سواحل مکران». اولین همایش ملی توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران.
قره‌چاهی، عطاءاله و نصیری نوش، افسانه. (1391). «احداث دهکده ورزش‌‌‌های آبی- ساحلی ایران در چابهار گامی برای توسعه جنوب شرق ایران». اولین همایش ملی توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران.
یعقوب زاده، مریم؛ دانه کار، افشین؛ جباریان امیری، بهمن و اشرفی، سهراب. (1391). «اولویت¬بندی حساسیت اکوسیستم‌‌‌های نوار ساحلی جنوب کشور». اولین همایش ملی توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران.
Aaker, Jennifer L. (1997). “Dimensions of Brand Personality.” Journal of Marketing Research. ABI/INFORM Global, No:4 p. 347.
Barney,J.B.(1991). Firm Resources and Sustained Competitive Advantage. Journal of Management. 17 (1): 99-120. Barney, J. B. (1986a). Organizational Culture: Can It Be a Source of Sustained Competitive Advantage? Academy of Management Revie.11(3), 656–665.
Baloglu, S., & McCleary, K. W. (1999b). US international pleasure travelers' images of four Mediterranean destinations: a comparison of visitors and nonvisitors. Journal of Travel Research, 38(2), 144e152.
Blain, C., Levy, S.E. and Brent, J.R. (2005). “Destination Branding: Insights and Practices from Destination Management Organizations.” Journal of Travel Research, 43(4):328-338.
Boo,S.,Busser,J.,&baloglu,S.(2009).A model of customer-based brand equity and its application to multiple destinations. Tourism management. (30) 219–231.
Borrini, Feyerabend, Boyd, S., and Butler, R. W. (1996).“Managing Ecotourism: An Opportunity Spectrum Approach.” Tourism Management vol. 17 no. (8) pp. 557–566.
Bosnjak, M. (2010). Negative symbolic aspects in destination branding: exploring the role of the “undesired self” on web-based vacation information search intentions among potential first-time visitors. Journal of Vacation Marketing.
Bowen , William . M. AHP,(1993), “Multiple Criteria Evaluation . in Klosterman , R. et al (Eds) , Spreadsheet Models for Urban andRegional Analysis New Brunswick: Center for Urban Policy Research.
Brian King and Michael Pearlman (2012). Tourist destination brand equity and internal stakeholders. Journal of Vacation Marketing. 17 (1): 51-63.
Butler R.(1990), Alternative Tourism: Pious Hope or Trojan Horse? Journal of Tourism Research 28(3): 40-45.
Butler, R.W. McCartney, G., Bennett, M.(2008). Positive tourism image of New Zealand. Journal of Vacation Marketing, 9(3),pp 285-299.
Doxey,G,V.(1976).Acausation Theory of Visitor-Resident Irritants:Methodology and research inferences. The impact of tourism. In: Sixth annual conference .Proceedings of the Travel Research Association, san Diego California,pp.195-98.
Cooper C, Fletcher J, Gilbert D, Shepherd R, & Wanhill S (1998). Tourism : principles and practice. 2nd edition Harlow : Longman.
Faulkner, B. (2001). “Towards a Framework for Tourism Disaster Management.” Tourism Management, 22 (2): 135-47.
Faulkner, H. W. (2002) Swings and roundabouts in Australian tourism. Tourism Management, 11, 1, 29-37.
Hall, M.C. (2001) ‘Trends in Ocean and Coastal Tourism: The End of the last Frontier?’ Ocean and Coastal Management.44(9): 601–18.
Mathieson, A, and Wall,G.(1984). Tourism:Economic,Physical and Social Impacts. Newyork: Longman House.
Mintzberg, H. (1981). Organizational design: Fashion or fit? Harvard Business Review, 59(1), 103–116.
Murphy. Methuen, Peter E. Inc. A Community Approach. (29 West 35th St. New York, NY 10001,. USA) ISBN O-416-39790-5,. 1985, 200 +xvi pp.
Pearlman, D., & O. Melnik (2008). Hurricane Katrina‟s effect on the perception of New Orleans leisure tourists. Journal of Travel & Tourism Marketing, 25(1), 58-67.
Penrose, E. (1959). The Theory of The Growth of The Firm (Fourth., p. 301). Oxford University Press.
Pike, S. (2009). Destination brand positions of a complexity. Journal of Product & Brand Management. 14(4): 258–259
Porter, M. (1981). From Competitive Advantage to Corporate Strategy. Harvard Business Review. May-June: 35-51.
Smith, Lawson F. , B. Baudeboy (1979).“Ecological Effects of Visitors in the Countryside.” In A. Warren, ed. , and F. B. Goldsmith .(Eds.), Conservation in Practice (pp. pp. 217–231). London: Wiley.
Tucson.A , Jenkins,S.O (1998). Differential roles of brand-name associations in new product evaluation. Advances in Consumer Research. .” Annals of Tourism Research vo l.
Wernerfelt, B. (1984). A resource-based view of the firm. Strategic Management Journal, 5(2), 171–180.