سرمایه اجتماعی و وفاداری زائران اصفهانی به محله سرشور مشهد
محورهای موضوعی :ندا عیدگاهیان کاسب 1 , مژگان عظیمی هاشمی 2 *
1 - جهاد دانشگاهی مشهد
2 - پژوهشکده گردشگری خراسان رضوی
کلید واژه: سرمایه اجتماعی# شبکه روابط اجتماعی گردشگر# وفاداری گردشگر# رضایت از مقصد# دلبستگی به مقصد#,
چکیده مقاله :
رفتار گردشگر در مقصد به عنوان یک رفتار معنی دار در قالب عمل اجتماعی شکل می گیرد که در این نوع عمل، رابطه با دیگری مهمترین عنصر است. بنابراین از طریق توصیف و تحلیل نوع و فراوانی روابط گردشگر و سرمایه اجتماعی ناشی از آن می توان به پیش بینی رفتار، دلبستگی و وفاداری او به مقصد دست یافت. نوشتار حاضر تأثیر شبکه روابط زائران اصفهانی در جامعه میزبان بر وفاداری آنان به محله سرشور مشهد را مورد بررسی قرار داده است. روش پیمایشی و نمونه ی مطالعه متشکل از 150 نفر از زائران اصفهانی در محله سرشور، از اربعین حسینی تا یک هفته بعد از آن در سال 1395 است. نتایج مطالعه نشان داد میانگین اندازه شبکه روابط زائران اصفهانی در محله سرشور 11/2 نفر (در بازه میان 0 تا 9 نفر) است. میانگین شاخص کلی دلبستگی زائران اصفهانی به محله سرشور31/4 در بازه میان 06/3 تا 5 و شاخص وفاداری، 43/4 در بازه ی 1تا 5 برآورد شده است. نتایج مدل معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار آموس، نشان می دهد در مجموع دو مسیر علی در این مدل، 80 درصد از واریانس وفاداری زائران اصفهانی را به مقصد تبیین می کند. سرمایه اجتماعی شبکه روابط زائران اصفهانی در محله سرشور باعث افزایش دلبستگی به محله شده و دلبستگی به صورت مستقیم و غیرمستقیم (از طریق افزایش رضایتمندی) بر افزایش وفاداری گردشگر تأثیرگذار است.
A tourist behavior in the destination forms as a meaningful behavior in the form of a social action, of which relationship with others is the most important element. Through the description and analysis of the type and frequency of tourist relationships, and social capital resulting from them, one can predict a tourist behavior, attachment, and loyalty to the destination. This study examined the effect of the relationship network among pilgrims from Isfahan in the host community on their loyalty to Sarshur neighborhood in Mashhad. This research followed the survey method. In 2016, 150 pilgrims from Isfahan were selected during the day of Arbaeen and the week following it. Results showed that the average size of the relationship network of Isfahan pilgrims in Sarshur neighborhood was 2.11 People (range: 0 to 9). The average of the general index of Isfahan pilgrims’ attachment to Sarshur neighborhood was 4.31 (range: 3.06 to 5) and the loyalty index was 4.43 (range: 1 to 5). The results of the model of structural equations by AMOS software showed that two causal ways used in this model can explain 80% of the loyalty variance of Isfahan pilgrims. The social capital of the relationship network among Isfahan pilgrims in this neighborhood increased their attachment. This attachment (through increased satisfaction) caused an increase in tourists’ loyalty.
آخوندنژاد، آرمان؛ نیرومند توماج، عبدالاحد؛ حکیمی، امید. (1392). «مطالعه تأثیر دلبستگی به مقصد بر رضایت گردشگر و وفاداري به مقصد (مطالعه موردي: شهر گنبدکاووس)». اولین همایش ملی گردشگري، سرمایه هاي ملی، چشم انداز آینده. اصفهان.
آذر، عادل؛ مؤمنی، منصور؛ جعفری، سعید. (1381). آمار و احتمالات. تهران: انتشارات سازمان سنجش آموزش کشور ایران.
آستان قدس رضوی، مدیریت پژوهش. (1394). مخاطب شناسی زائران حرم مطهرآستان قدس رضوی. پژوهش کاربردی.
اسکات، جان. (1396). تحلیل شبکه اجتماعی. ترجمة محسن نوغانی دخت بهمنی، مهسا صادقی نژاد. چاپ اول. دانشگاه فردوسی مشهد.
باستانی، سوسن؛ کمالی،افسانه؛ صالحی نیکویی، مریم. (1386). «سرمایه اجتماعی شبکه و اعتماد متقابل بین شخصی». مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی. شماره 61. صص41-81.
پیران، پرویز. (1392). مبانی مفهومی و نظری سرمایه اجتماعی. چاپ اول. تهران: نشر علم.
پارک علم و فناوری خراسان. (1390). طرح مطالعه توسعه کمی و کیفی زیارت، برنامه اجرایی توسعه زیارت امام رضا علیه السلام.
تجاری، فرشاد؛ فراهانی، ابوالفضل؛ زارع، سعید. (1391). «آزمون مدل مفهومي وفاداري گردشگران در رويدادهاي ورزشي استان آذربايجان شرقي: مورد كاربردي براي تدوين استراتژي هاي بازاريابي ورزش». مطالعات مديريت ورزشي. شماره13. صص137-156.
توسلی، غلامعباس؛ موسوی، مرضیه. (1384). «مفهوم سرمایه اجتماعی در نظریات کلاسیک و جدید با تاکید بر نظریات سرمایه اجتماعی». نامه علوم اجتماعی. شماره26. صص1-32.
حسام، مهدی. (1394). «تحلیل شبکه های اجتماعی؛ رویکردی نو در توسعه گردشگری روستایی». مجله¬ی مطالعات اجتماعی گردشگری. شماره5. صص45-72.
خوش فر، غلامرضا؛ عبداله زاده، مریم؛ کریم زاده، سارا. (1391). «بررسی تأثیر گردشگری خانه های دوم بر سرمایه ی اجتماعی(مورد مطالعه: روستاهای لیره سر و سیاورز شهرستان تنکابن)». مجله¬ی برنامه ریزی و توسعه ی گردشگری. شماره2. صص131-152.
رضوی زاده هروی، ندا. (1388). «رابطه ی سرمایه اجتماعی و سلامت روان». پایان نامه کارشناسی ارشد علوم اجتماعی گرایش پژوهشگری. دانشگاه فردوسی مشهد.
رمضان زاده لسبوئی، مهدی. (1395). «سنجش تعیین کننده های اصلی وفاداری در گردشگری روستایی مطالعه موردی(روستاهای دهستان کلیجان و تنکابن)». فصلنامه علمی- پژوهشی بین المللی انجمن جغرافیای ایران. شماره49. صص79-94.
رهنما، محمد رحیم؛ امیر فخریان، مصطفی؛ شیرزاد، زهرا. (1393). «جایگاه محله در شهر اسلامی و بررسی علل ناپایداری آن در بافت مرکزی شهر مشهد، نمونه؛ محله سرشور». ششمین کنفرانس ملی برنامه ریزی و مدیریت شهری با تأکید بر مؤلفه های شهر اسلامی. مشهد مقدس.
سالار، علی. (1389). «بررسي ویژگی های شبکه ی اجتماعی همسرگزینی و تاثیر آن بر رضایت از زندگی زناشویی در بین مردان متاهل شهر مشهد». پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه فردوسی مشهد.
سپهری، محمد مهدی؛ بابایی، ادریس. (1394). «واکافت شبکه مقاصد گردشگری، رویکرد تئوری تحلیل شبکه های اجتماعی». مدیریت تولید و عملیات، شماره1. صص21-34.
سقائی، مهدی. (1392). «تحليلي بر آمار گردشگران و زائران داخلي ورودي به كلانشهر مشهد با استفاده از مدل هاي سري زماني». نشريه تحقيقات كاربردي علوم جغرافيايي. شماره28. صص71-94.
غفاری، محمد؛ رضایی دولت آبادی، حسین؛ دهقانی اناری، فرشید. (1393). «تحلیل عوامل مؤثر بر وفاداری گردشگران به مقاصد گردشگری (مورد مطالعه: گردشگران خارجی سفرکرده به شهر اصفهان)». مدیریت فرهنگ سازمانی. شماره3. صص 551-568.
فیلد، جان. (1385). سرمایه اجتماعی. ترجمة احمدرضا اصغر پور. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
قدیمی، مهدی. (1386). «بررسی میزان اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در بین دانشجویان دانشگاه های زنجان». پژوهشنامه علوم انسانی. شماره53. صص 325-356.
کاظمی، علی؛ غفاری، محمد؛ كنجكاو منفرد، امیررضا؛ تسليمي بابلي، امین. (1394). «بررسي تأثير احساس تعلق به مقاصد گردشگري بر رضايت و وفاداري گردشگر (مطالعه ي موردي: گردشگران خارجي سفر كرده به شهر اصفهان)». مجله برنامه ريزي و توسعه گردشگري. شماره12. صص 38-52.
کیانی فیض آبادی، زهره.(1392). «شناسایی عوامل موثر بر رضایتمندي و وفاداري گردشگران مطالعه موردی(شهر اصفهان)». اولین همایش ملی گردشگري، سرمایه هاي ملی، چشم انداز آینده.
محمدی کنگرانی، حنانه.(1394). «اثرات گسترش طبیعت گردی بر شبکه روابط اجتماعی میان ساکنان روستا (مورد مطالعه: روستای طبل/ جزیره قشم)». مجله ی مطالعات اجتماعی گردشگری. شماره5. صص 97-120.
موسوی، میر طاهر؛ علی پور، پروین. (1391).تأملی بر نظریه سرمایه اجتماعی در جامعه شناسی. چاپ اول. تهران: انتشارات جامعه شناسان.
مظلومی،نادر، جلالی،حسین.(1391). «شبکه های اجتماعی و موفقیت سیاستگذاری گردشگری ایران». فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری. شماره18. صص 25-48.
میرفردی، اصغر؛ مختاری، مریم؛ حیدری، علی؛ دانش پذیر، هومان. (1393). «بررسي تأثير سرمايه ي اجتماعي بر ميزان گرايش به ورود گردشگر(شهر یاسوج)». برنامه ریزی و توسعه گردشگری. شماره10.صص 106-125.
نوک، دیوید؛ کاکلینسکی، جیمز. اچ. (1387). تحلیل شبکه. ترجمة مژگان عظیمی هاشمی، مریم اسکافی. چاپ اول. مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی.
همتی، رضا؛ زهرانی، داوود. (1393). «بررسي عوامل موثر بر رضامندي و وفاداري گردشگران خارجي به اصفهان به مثابه برند گردشگري». مجله برنامه¬ريزي و توسعه گردشگري. شماره10. صص 182-204.
هومن، حیدر علی. (1384). مدل¬یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار لیزرل. چاپ ششم. تهران: انتشارات سمت.
یاسوری، مجید؛ شاکری نیا، ایرج؛ شفیعی ماسوله، سیده سمیرا. (1394). «ارتباط رضایتمندی، دلبستگی و مقاصد رفتاری گردشگران مورد مطالعه:گردشگران بندر انزلی». مجله ی برنامه ریزی و توسعه گردشگری. شماره13. صص206-229.
یوسفی، علی. (1391). «شبکة اجتماعي مهاجران افغان در مشهد مورد پژوهش: مهاجران ساکن شهرک گلشهر». مسائل اجتماعی ایران. شماره1. صص213-239.
Herna, L, Ndez ,L. (2006). Tourism Destination Image, Satisfaction and Loyalty: A Study in Ixtapa-Zihuatanejo, Mexico. Tourism Geographies: An International Journal of Tourism Space, Place and Environment,8(4), 343-358.
Lee, K. (2014). The impact of social capital in ethnic religious communication networks on Korean immigrant’s intercultural development. International Journal of intercultural Relations,4, 289-303.
Niininen, O. (2004). Destination Loyalty and Repeat Behaviour: An Application of Optimum Stimulation Measurement. International journal of tourism research,6, 439-447.
Oppermann, M. (2000). Tourism destination loyalty. Journal of travel research,39, 78-84.
Oliver, D. (1999). Whence Consumer Loyalty. Journalof Marketing,63, 33-44.
Prayag, G. and Ryan, C. (2012). Antecedents of Tourists’ Loyalty to Mauritius: The Role and Influence of Destination, Journal of Travel Research, 51(3): 342– 356. 27.
Turkina, E. (2013). Social capital, networks, trust and immigrant entrepreneurship: a cross-country analysis. Journal of Enterprising Communities: People and Places in the Global Economy,7(2), 108-124.
stokowski. P.A., (1992). Social networks and tourist bihavior. The American Behavioral Scientist,36(2), 212-221.
Scott, N. (2007). Use of Network Analysis in Tourism Research. Advances in Tourism Marketing Conference, valencia, Spain, 10-12 September.