عوامل مؤثر بر تحقق زنجيرة تأمين سبز صنعت گردشگری ایران
محورهای موضوعی :
محمد حسین ایمانی خوشخو
1
*
,
سید محمد موسوی
2
1 - دانشیار مدیریت گردشگری
2 - دانشگاه علم و فرهنگ
کلید واژه: زنجيره تأمين سبز, عوامل بحراني موفقيت, صنعت گردشگری و تكنيك ديماتل فازي,
چکیده مقاله :
در پژوهش حاضر به شناسايي و ترسيم مدل عوامل بحراني تحقق زنجيره تأمين سبز صنعت گردشگری پرداخته شده است. در این تحقیق ابتدا از طريق مطالعه ادبيات و پیشینه تحقيق، عوامل مؤثر بر سبز شدن زنجيره تأمين شناسايي و سپس در فاز كمي ابتدا 100 نفر از ذی نفعان صنعت گردشگری انتخاب شده و از آن ها جهت بحرانی بودن عوامل شناسایی شده زنجيره تأمين سبز صنعت گردشگری نظرسنجي شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسش نامه بوده است. جهت تحلیل داده های تحقیق، ابتدا با استفاده از روش تحلیل آماری و آزمون t ضریب اهمیت مؤلفه ها مشخص شد و در فاز دوم جهت اولویت بندی شاخص ها و نیز علت و معلول بودن آنها از تکنیک دیماتل فازی استفاده شد. نتایج به دست آمده از بررسي و شناسايي عوامل بحراني تحقق زنجيره تأمين سبز نشان مي دهد هر 33 عامل شناسايي شده به عنوان عوامل تحقق زنجيره تأمين سبز در صنعت گردشگری ايران بحراني و اساسي بوده و نقش پراهميتي در تحقق آن دارند. تحليل عوامل قرار گرفته در بعد مديريت تأمين كنندگان نشان مي دهد بين 6 عامل قرار گرفته در زمره عوامل تأثيرگذار، عوامل «ارائه خدمات ترغيب كننده به تأمين كننده در راستاي توجه و صيانت از محيط زيست»، «لحاظ نمودن ويژگي هاي زيست محيطي به عنوان الزامات کیفی تأمين كننده» و «برگزاري نشست با تأمین کنندگان»، سه عامل اصلي و ريشه اي يا علت سبز شدن زنجيره تأمين سبز صنعت گردشگری مي باشد. اين در حالي است كه تحقق سه عامل «كمك به تأمین کنندگان در راستاي حل مشكلات زيست محيطي آنان»، «توجه به اصول زيست محيطي و پايبندي به آن در برگزاري مناقصات» و «تلاش براي كاهش اثرات زيست محيطي از طريق تحویل بموقع تعهدات تأمين كننده» به طور سطحي و ناپايدار، همانند يك هدف كوتاه مدت، موجب سبز شدن زنجيره تأمين صنعت گردشگری ايران خواهد شد.
This research identified and mapped a model of critical factors to realize the green supply chain of tourism industry. Studying the literature and research background, effective factors on the emergence of the green supply chain were identified. In the quantitative phase, 100 stakeholders from the tourism industry were selected and were surveyed to identify critical factors in the green supply chain of the tourism industry. Questionnaires were used for data gathering. To analyze the research data, using the statistical analysis and t-test, the coefficient of the significance of the components was determined. To prioritize the indicators and their cause and effect, the Fuzzy Dematel technique was used in the second phase. The results of the analysis showed that all of the 33 identified factors were critical and essential. The analysis of the factors influencing the management of suppliers showed that among the 6 factors, the following three were root causes of the green supply chain: a) providing encouraging services to the supplier to pay attention to and protect the environment; b) considering the environmental characteristics as Quality Requirements Provider; and c) holding meeting with Suppliers. Meanwhile, three other factors are short-term goals in the green supply chain. They included: a) helping suppliers to solve their environmental problems; b) paying attention to environmental principles and adhering to them in holding tenders; and c) efforts to reduce environmental impacts through the timely delivery of supply commitments.
ایمانی خوشخو، محمدحسین؛ پورجم علویجه، افسانه؛ نادعلی پور، زهرا. (1394). مطالعات گردشگری. سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
ایمانی، دین محمد؛ احمدی، افسانه. (1388). «مدیریت زنجیره تأمین سبز راهبرد نوین کسب مزیت رقابتی». ماهنامه مهندسی خودرو و صنایع وابسته. سال اول. شماره 10. صص 16-14.
جلالی، مهتاب. (1393). «زنجیره تأمین سبز و معیارها و شاخص¬های اصلی آن». سومین همایش ملی سالیانه علوم مدیریت نوین.
چيني فروش، حامد؛ شيخ¬زاده، حسین. (1389). «رابطه عملكرد سازمان و زنجيره تأمين سبز در پتروشيمي كشور». اكتشاف و توليد. شماره 69. صص 26-34.
حسینی، سیده اسماء؛ ایرانبان، سیدجواد؛ میرجهان مرد، سید جواد. (1393). «تعيين و اولویت¬بندي عوامل مؤثر بر زنجيره تأمين سبز با استفاده از رويکرد تحليل مسير». مدیریت تولید و عملیات. دوره پنجم. پیاپی (9). شماره2 . صص 161-178.
رحمان سرشت، حسین؛ افسر، امیر. (1387). «اثر تسهیم اطلاعات بر استراتژی¬های رقابتی و عملکرد زنجیره تأمین». مدیریت فناوری اطلاعات. دوره1. شماره1. پاییز و زمستان. صص 48-37.
رمضانیان، محمدرحیم؛ حیدرنیای کهن، پدرام. (1390). «عوامل مؤثر بر زنجیره تأمین سبز در صنعت گردشگری؛ مطالعه موردی: آژانس¬های مسافرتی شهر تهران». فصلنامه مطالعات گردشگری. شماره14. 150-125.
زاهدي، شمس السادات. (1393). توسعه پايدار. چاپ هشتم، تهران، سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاه¬ها (سمت).
زیرک باش، دیبا؛ زنگی آبادی، علی؛ محمدی، جمال. (1385). تحلیل بازار گردشگری داخلی شهر اصفهان. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
شاهی، طاهره. (1393). «اولویت¬بندی عوامل تأثیرگذار بر مدیریت زنجیره تأمین سبز در مقصدهای گردشگری». پایان¬نامه کارشناسی ارشد. دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبائی.
شرفی، مهدی؛ چهارسوقی، سیدکمال. (۱۳۹۰). «معیارهای انتخاب تأمین کننده پایدار». دومین کنفرانس بین المللی و چهارمین کنفرانس ملی لجستیک و زنجیره تأمین، تهران، مؤسسه همایش صنعت.
صالح پور، حامد؛ حجتی، سیدمحمد حسین. (1393). «تعیین عوامل مؤثر بر مدیریت زنجیره تأمین سبز گردشگری: مطالعه موردی هت¬ های استان مازندران». کنفرانس بین المللی مدیریت و مهندسی صنایع.
ضرغام بروجنی، حمید؛ ابراهیمی، مهدی و میرفخرالدینی، فائزه السادات. (1392). «ارزیابی عملکرد خدمات ارائه شده در هتل¬ها با رویکرد کارت امتیازي متوازن فازي، مطالعه موردي: هتل¬هاي منتخب استان یزد». فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگري. شماره 22، 31-72.
ضیائی، محمود؛ محمودزاده، سید مجتبی؛ شاهی، طاهره. (1396). «اولویت¬بندي عوامل مؤثر بر پياده¬سازي مديريت زنجيره تأمين سبز در صنعت گردشگري». فصلنامه جغرافیا و توسعه. شماره 46. 19-34.
Ahi & C Searcy (2013), A comparative literature analysis of definitions for green and sustainable supply chain management. Journal of Cleaner Production, 52(0):329–341.
Ellinger, A. E. (2000). Improving marketing/logistics cross functional collaboration in the supply chain. Industrial Marketing Management, 29, 85-96.
Gunasekaran, A. (2004). Supply chain management: Theory andapplications. European Journal of Operational Research, 159, 265-268.
Hess, P., & Siciliano, J. (1996). Management: Responsibility for performance. New York: McGraw-Hill.
Hu, Allen H. and Hsu, Chia-Wei (2010)" Critical factors for implementing green supply chain management practice an empirical study of electrical and electronics industries in Taiwan" Management Research Review, Vol. 33 No. 6, pp. 586-608.
Huang, Y. & Song, H. & Huang, G.Q. & Lou, J. (2012). A Comparative Study of Tourism Supply Chains with Quantity Competition, Journal of Travel Research. NO.51, 717–729.
Kuo, R.J., Wang, Y.C. and Tien, F.C. (2010)" Integration of artificial neural network and MADA methods for green supplier selection" Journal of Cleaner Production 18, pp.1161-1170.
Lee, Cheng-Wen (2008)" Green Suppliers with Environmental Performance in the Supply Chain Perspective" Asia Pacific Management Review 13(4) ,pp.731-745.
LI Xiongyi, WANG Wei,"Research on Green Supply Chain Management", School of Management Zhongyuan University of Technology, P.R.China, 450007.
Mcintosh, Robert. W, Goeldner, Charles Rand Ritchie,.R. Brent. (1995). Tourism, Principles,practices,philosophies, United states of merica: John Wiley & sons, Inc.
Opricovic, S., & Tzeng, G. H. (2004). Compromise solution by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS. European Journal of Operational Research, 156(2), 445–455.
Quinn, F. J. (1997). What’s the buzz? Logistics Management, 36(2), 43- 47.
Shahram Gilaninia, Seyed Yahya Seyed Danesh, Seyyed Javad Mousavian (2011), Effective Factors in Green Supply Chain Management and Natural Environment Developed in Iran Tourism Industry:The Case of Small and Medium Tour Operators, International Journal of Business Administration, Vol 2, No 2.
Sheu, J.B., Chou, Y.H. and Hu, C.C. (2005), ‘‘an integrated logistics operational model for green supply chain management’’, Transportation Research Part E, Vol.41 No. 4, pp. 287-313.
Sigala, M., (2008), a supply chain management approach for investigating the role of tour operators on sustainable tourism: the case of TUI, Journal of Cleaner Production (16), pp. 1589– 1599.
Tapper, R, Font, X., (2005), Tourism Supply Chains, Report of a desk research project for the travel foundation, Leeds Metropolitan University, Environment Business & Development Group, pp.1-45.
Ting Hung, W. (2010). Pricing Determinants in the hotel industry: quintile regression analysis. International Journal of Hospitality Management, 29, 378–384.
Tseng, M. (2013) "Modeling sustainable production indicators with linguistic preferences", Journal of Cleaner Production, 40, 46-56.
US-AEP (1999), Supply Chain Environmental Management-Lessons for Leader in the Electronic GSCM Industry, Clean Technology Environmental Management (CTEM) Program, US-Asia Environmental Partnership, Bangkok.
Widmer, R., Oswald-Krap, H., Sinha-Khetriwal, D., Schnellmann, M. and Boni, H. (2005), ‘‘Global perspectives on e-waste’’, Environmental Impact Assessment Review, Vol. 25 No. 5, pp. 436-58.
Zhang, X., Song, H., Q.Huang, G., (2009), Tourism Supply Chain Management: A new research agenda, Tourism Management, (30), pp. 345-358.
Zhu, Qinghua, Dou, Yijie and Sarkis, Joseph (2010)" A portfolio-based analysis for green supplier management using the analytical network process" upply Chain Management: An International Journal 15/4 (2010) 306–319.
Zsidisin, G., Siferd, S., (2001), Environmental purchasing: A framework for theory development, European Journal of Purchasing and Supply Management 7(1), pp. 61–73.