تأثیرات فعالیت های خرابکارانه گردشگران در محیط های روستایی بر روحیه گردشگرپذیری و تاب آوری مردم محلی (روستاهای گردشگری شهرستان نیشابور)
محورهای موضوعی :حمدالله سجاسی قیداری 1 * , زهرا رجایی 2 , اسما بذری کشتان 3
1 - دانشگاه فردوسی مشهد
2 - دانشگاه فردوسی مشهد
3 - دانشگاه بینالود
کلید واژه: وندالیسم# وندالیسم گردشگری# گردشگری روستایی# گردشگرپذیری# تاب آوری اجتماعی# ,
چکیده مقاله :
توسعه گردشگری در مناطق روستایی، علاوه بر اثرات مثبت، دارای اثرات ملموس و ناملموس منفی نیز بر جامعه میزبان می باشد. زیرا برخی از گردشگران در زمان های گردشگری به شیوه های مختلف اقدام به تخریب و آسیب رسانی به زیرساخت و جاذبه های روستایی از طریق نوشتن یادگاری، شکستن درختان و ... می کنند. لذا تداوم چنین امری می تواند در بلند مدت بر روی رابطه جامعه میزبان و میهمان در روستاهای مقصد گردشگری تأثیر داشته و منجر به کاهش روحیه گردشگرپذیری و تاب آوری اجتماعی جامعه میزبان گردد. بر این اساس هدف مطالعه حاضر تحلیل رابطه فعالیت های خرابکارانه (وندالیستی) گردشگران در محیط های روستایی با روحیه گردشگرپذیری و تاب آوری مردم محلی در پنج روستای گردشگری شهرستان نیشابور می باشد. برای این منظور از روش شناسی توصیفی- تحلیلی بر اساس منابع کتابخانه ای و داده های میدانی حاصل از پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری مورد مطالعه 92 نفر از سرپرست خانواده های ساکن در روستاهای مورد مطالعه می باشند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که بیشترین فعالیت وندافهرستی مشاهده شده از گردشگران، پراکندن زباله در روستا و محیط های اطراف آن و استفاده از مشروبات الکلی و مواد مخدر می باشد. میانگین های مربوط به روحیه گردشگر پذیری و تاب آوری مردم محلی نیز به جز یک مورد (تحمل ناهنجاری های اجتماعی ناشی از حضور گردشگران) بالاتر از حد متوسط می باشد. همچنین نتایج بررسی همبستگی نشان داد بین دو متغیر روحیه گردشگری و درگیری مردم با گردشگران رابطه معکوس معنی دار با شدت 287/0 وجود دارد. تحلیل اثر متغیر مستقل (فعالیت های خرابکارانه) بر وابسته (روحیه گردشگرپذیری و تاب آوری مردم محلی) با آزمون رگرسیون نشان داده که مقدار سطح معناداری کمتر از 05/0 بوده و گویای معنادار بودن مدل رگرسیون برای هر دو متغیر وابسته می باشد.
Apart from its positive effects, rural areas’ tourism development would exert some tangible and intangible negative influences on the host community. For instance, some tourists destroy and damage the rural areas’ infrastructure and tourist attractions in different ways such as engraving remembrance words, breaking down trees, etc., which, in the long term, may negatively affect the relationship between the host community and the visitors of the tourism destination villages, leading to a decrease in community’s tourism reception and social tolerance. Therefore, this study sought to analyze the relationship between tourists’ vandalistic activities in rural areas and the local community’s tourism reception and tolerance in the five tourism villages of Neyshabour. To this end, a descriptive-analytical methodology was applied, using library resources and surveys to collect the required data. The study’s population comprised 92 heads of families living in the studied villages. The results suggested that the most frequent vandalized activity conducted by tourists was polluting the village and its surroundings with wastes and the use of alcoholic drinks and drugs. Scores of the locals’ tourism reception and tolerance were, except one case (tolerance of social anomalies induced by tourist visits), reported above average. Moreover, the results of correlation analysis indicated a significant reverse correlation between tourism reception and the locals’ conflict with tourists. Also, the analysis of the effect of tourists’ vandalistic activities on the local community’s tourism reception and social tolerance showed that the significance level was less than 0.05, indicating that the regression model used for the analysis was significant for both dependent variables.
"اکبریان رونیزی، سعیدرضا و رضوانی، محمدرضا. (1394). «تحلیل و تبیین پایداری توسعه گردشگری در مناطق روستایی (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان دماوند) ». پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 47، شماره 1، صص 81-95.
بابا خانزاده، ادریس و لطفی، صدیقه. (1391). «ارزیابی اثرات گردشگری بر روستای قوری قلعه». فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری، 20(7)، 81-116.
بخارایی، احمد. (1386). جامعه شناسی انحرافات اجتماعی. تهران: پژواک جامعه.
پوراحمد، احمد، یوسفی، رشید، علی نیا، مرادپور، نبی. (1394)، «بررسی تأثیرات گردشگری شهری بر توسعة پایدار شهر با تأکید بر ادراک ساکنان (مطالعة موردی: شهر بانه)». گردشگری شهری، 2(3)، 273-252.
جولیا شارپلی، ریچارد. (1380). گردشگری روستایی. ترجمه رحمت الله منشی¬زاده و فاطمه نصیری، نشر منشی، تهران.
حیدری، اسلام، پارسامهر، مهربان، پارسامهر، مهربان. (1391). بررسی عوامل جامعه شناختی مؤثر بر وندالیسم (مورد مطالعه: دانش آموزان دبیرستانی شهر اهواز. جامعه شناسی کاربردی، 23(3)، 207-229.
خاکپور، براتعلی و حسینی، سید مصطفی. (1393). «بررسی و ارزیابی علل گرایش به رفتارهای وندافهرستی در محیط¬های شهری». فصلنامه دانش انتظامی خراسان رضوی، 6(26)، 55-78.
رجبی، دکترآزیتا، خان محمدی، مرضیه. (1388). جرایم علیه گردشگران در مقصدهای گردشگری مطالعه موردی کلانشهرتهران. جغرافیایی سرزمین، 6(3)، 73-88.
رجبی، فایضه (1395). تاثیر وندالیسم بر گنبد سلطانیه و غار کتله خور. کنفرانس دو سالانه جامعه و معماری معاصر، اصفهان.
رحمانی، فرشاد، تقیلو، علی¬اکبر. (1398). «تحلیل نقش آمایش عناصر فضایی در تاب آوری اقتصاد روستایی مطالعه موردی: دهستان چشمه سرا (شهرستان شوط)». فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، 3(9)، صص251-233.
رحیم پور، علي. (1384). «جهانگردي، امنيت و توسعه». ماهنامه بازاريابي، شماره 17، تهران.
رضوانی، محمدرضا. (1387). «توسعه گردشگری روستایی با رویکردی پایدار». انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، تهران.
سجادی، اشرف و احمدی، فاطمه. (1392). «ارزيابي اثرات گردشگري روستايي شهرستان فومن از ديدگاه جامعه روستايي». فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری، 23(8)، 155-175.
سجادی، ژیلا، و ضرغامی، سعید (1396). سنجش و ارزیابی مولفه¬های تاثیرگذار بر تخریب¬گری (وندالیسم) در فضاهای عمومی. انتظام اجتماعی, 9(2 )، 75-101.
سجاسی قیداری، حمداله، خوب، شادی، حسینی کهنوج، سیدرضا، مرادی، کبریا. (1397). «اثرات تنوع بخشی اقتصاد روستایی بر تاب آوری معیشت روستاییان در دهستان رادکان شهرستان چناران». اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 2 (24)، صص70-41.
سلیمانی هارونی، خدیجه و خسروی پور، بهمن و برادران، مسعود و غنیان، منصور. (1389). «نگرش ساکنان مناطق گردشگری روستایی نسبت به پیامدهای گردشگری روستایی». مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 2(42)، 213-218.
شفیع پور، زهرا و صادق، رباب و جعفری اصل، معصومه و کاظم نژادلیلی، احسان. (1395). «پرخاشگری در انواع سبک¬های دلبستگی در نوجوانان». مجله پرستاری و مامایی جامع نگر، 81(25)، 55-64.
صیدایی، سید اسکندر.، و هدایتی مقدم، زهرا. (1389). «نقش امنیت در توسعه گردشگری». علوم اجتماعی، 4(8)، 97-110.
صيدايي، سيد اسكندر، هدايتي مقدم، زهرا. (1389). «نقش امنيت در توسعه گردشگري»، فصلنامه تخصصي علوم اجتماعي دانشگاه آزاد اسلامي- واحد شوشتر، 4(8)، 110-97.
عزیزآبادی فراهانی، فاطمه و ابتهاج، سامه. (1391). «نقش مدیریت فرهنگی در مواجهه با پدیده وندالیسم(مطالعه موردی منطقه شش شهرداری تهران)». مجله مدیریت فرهنگی، 18(6)، 61-80.
فاضل نیا، غریب، کیانی، اکبر، رمضان زاده لسبویی، مهدی، افشارعمرانی، الهام. (1390). «تحلیل اثرات خانه¬های دوم بر ساختار روستاهای توریستی ازنظر جامعه میزبان (مطالعه موردی روستای برسه، شهرستان تنکابن) ». مطالعات برنامه¬ریزی سکونتگاه¬های انسانی، 6(15)، 102-119.
قادری، زاهد. (1383). « اصول برنام¬ ریزی توسعه پایدار گردشگری روستایی». چاپ اول، انتشارات سازمان شهرداری¬ها و دهیاری-های کشور.
قربانی، رسول و زادولی، فاطمه و زادولی، شاهرخ. (1393). «ارزيابي اثرات منفي توسعه ي گردشگري بر روستاهاي جاذب گردشگر (نمونه موردي: روستاي کندوان شهرستان اسکو)». نشریه برنامه¬ریزی منطقه¬ای، 15(4)، 103-108.
قنبری، ابوالفضل، و طاهونی، مهدیه، و قادری، ناصر. (1395). «بررسی عوامل تاثیرگذار بروز وندالیسم در مبلمان شهری (مطالعه موردی: شهر تبریز)». پژوهش¬های جغرافیای برنامه¬ریزی شهری. 4(4 ). 569-586.
محمدی بلبان آباد، اسعد. (1384). «سنجش میزان وندالیسم و بررسی عوامل فردی و اجتماعی مرتبط با آن در بین دانش آموزان ناحیه یک مقطع متوسطه شهر سنندج سال تحصیلی 1383». پایان نامه کارشناسی ارشد رشته پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز.
محمدی، تیمور و کریمی، مجتبی و نجارزاده، نگین و شاه کرم اوغلی، معصومه. (1389). «عوامل مؤثر بر تقاضای گردشگری در ایران». فصلنامه علوم اقتصادی، 10(3)، 27-51.
محمدی، تیمور، شاکری، عباس، تقوی، مهدی، احمدی، مهدی. (1396). «تبیین مفهوم، ابعاد و مولفه¬های تاب آوری اقتصادی». فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، 75(20)، صص 89-120.
محمدی، میرصادق و حسینی، بهرام. (1392). «بررسی پدیده وندالیسم در بین جوانان 15-25 ساله». فصلنامه دانش انتظامی آذربایجان غربی، 20(6)، 1-24.
مطیعی لنگرودی، سیدحسن.، و نصرتی، ماهره. (1390). « امکان¬سنجی توسعه گردشگری در نواحی روستایی از دیدگاه گردشگران (بخش کرگانرود شهرستان تالش)». جغرافیا و برنامه¬ریزی محیطی (مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان). 22(1 (پیاپی 41))، 69-84.
نظری، مجتبی و مهرابی، علی (1394). مروری بر رفتارهای وندالیستی در روستاهای بخش ماهیدشت شهرستان کرمانشاه. دومین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی و روانشناسی آسیب¬های اجتماعی و فرهنگی ایران، تهران.
نوبخت، احمد. (1392). «تحلیل محتوای یادگار نوشته¬های مکان¬های تاریخی شهرستان یزد و عوامل مؤثر بر آن». مجله جامعه شناسی تاریخی، 1(5)، 203-236.
هزار جریبی، جعفر و نجفی، ملک محمد. (1391). «بررسی جامعه شناختی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری در ایران(با رویکرد جذب گردشگران خارجی». مجله جغرافیا و برنامه¬ریزی محیطی، 3(47)، 133-146.
Atan. Sibel and Arslanturk. Yalcin (2012). Tourism and economic growth nexus: an input output analysis in Turkey. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 62(2), 952-956.
Bhati, Abhishek and Pearce, Philip (2016). Vandalism and tourism settings: An integrative review. Tourism Management, 57, 91-105.
Bhati, Abhishek and Pearce, Philip (2017). Tourist attractions in Bangkok and Singapore; linking vandalism and setting characteristics. Tourism Management, 63, 15-30.
Briedenhann, Jenny and Eugenia Wickens (2004). “Tourism routes as a tool for the Economic development of rural areas-vibrant hope or imposible dream?”. Tourism Management, 25(5), 71-79.
Ceccato, Vania & Haining, Robert (2005). Assessing the geography of vandalism. Evidence from a Swedish city. Urban Studies, 42(9), 1637-1656.
Connor, K. M., and Davidson, J. R. T. (2003). Development of a new resilience scale: The Connor‐Davidson resilience scale (CD‐RISC). Depression and anxiety, 18(2), 76–82.
Cooley-Strickland M, Quille TJ, Griffin RS, Stuart EA, Bradshaw CP, Furr-Holden D (2009). Community violence and youth: Affect, behavior, substance use, and academics. Clin Child Fam Psychol Rev, 12(2), 127-56.
David, H. (1995). Democracy and the Global Order: From the Modern State to Cosmopolitan Governance. Democracy and the Global Order: from the Modern State to Cosmopolitan Governance.
Djekic, S., (2007). Some Structures and Principles of Sustainable Rural Tourism. Available on ceeol.
Holjeva, Ivanka (2003). A Vision of Tourism and the Hotel Industry in the 21 Century. Hospitality management. 22(2), 129-134.
Hwang, J. H., and Lee, S. W. (2015). The Effect of the Rural Tourism Policy on Non-Farm Income in South Korea. Tourism Management, 46, 501- 513.
Kivimäki P, Kekkonen V, Valtonen H, Tolmunen T, Honkalampi K, and Tacke U. (2014). Alcohol use among adolescents, aggressive behaviour, and internalizing problems. Journal of Adolescence, 37(6), 945-51.
Knowd, I. (2001). Rural Tourism: Panacea and Paradox: Exploring the Phenomenon of Rural Tourism and Tourism’s Interaction with Host Rural Communities. Geography Teachers’ Curriculum Workshop Hosted by the University of Western Sydney.
Lee, C. C. and Chang, C. P. (2008). Tourism development and economic growth: A closer look at panels. Tourism Management, 29 (1), 180-192.
liu, A. (2006). Tourism in rural areas: Kadeh, Malaysia. tourism Management, 3(27), 878-889. McManus, P., Walmsley, J., Argent, N., Baum, S., Bourke, L., Martin, J., ... & Sorensen, T.
(2012). Rural Community and Rural Resilience: What is important to farmers in keeping their country towns alive?. Journal of Rural Studies, 28(1), 20-29.
Pavel, A., Moldovan, B. A., Kourtit, K., and Nijkamp, P. (2020). Urban or Rural: Does It Make A Difference for Economic Resilience? A Modelling Study on Economic and Cultural Geography in Romania. Sustainability, 12(9), 3776.
Peters, D. J. (2019). Community resiliency in declining small towns: Impact of population loss on quality of life over 20 years. Rural Sociology, 84(4), 635-668.
Reeder, R. J. and Brown, D. M. (2005). Recreation, tourism, and rural wellbeing, United States Department of Agriculture Economic Research. 1(7), 1-27.
Rosa, M (2002). Rural Tourism in Spain. Annals of tourism Research, 29(4), 1101-1110.
Singh, K., and Yu, X. (2010). Psychometric evaluation of the Connor-Davidson Resilience Scale (CD-RISC) in a sample of Indian students. Journal of Psychology, 1(1), 23–30.
Sugiyarto, Cuntur and Adam Blake, (2003). Tourism and Globalization. Annals of tourism Research, 30(3), 683-701.
Williams, A. M., and Hall, C. M. (2000). Tourism and migration: new relationships between production and consumption, Tourism Geographies, 2(1), 5-27.
Wittek, R., Snijders, T., and Nee, V. (2013). The handbook of rational choice social research. Palo Alto: Stanford University Press
Yavuz, Aysel and Kulglu, Nilgun (2011). Effects of Locational Factors on Vandalism in Seaside parks. Scientific Research and Essays, 6(200), 4207-4212.
Zender, C. S. (2008). Analysis of self-describing gridded geoscience data with netCDF Operators (NCO). Environmental Modelling & Software, 23(10-11), 1338-1342.